Economische groei en corruptiepreventie: Nederland loopt achter

Anne Scheltema BeduinFeature, Kwesties, Media, Nationaal, News, Nieuws, Onderzoeken

Amsterdam, 28 mei 2015 – Het bedrijfsleven heeft op dit moment te kampen met een groot aantal uitdagingen. Politieke instabiliteit en dalingen in de olieprijzen hebben een grote impact op het marktwezen. Ook andere risico’s maken het moeilijker om zaken te doen, zoals verscherpte sanctieregimes die meer beperkingen opleggen en nieuwe ontwikkelingen zoals cybercrime. Hierdoor worden bedrijven gedwongen een hogere risicobereidheid te accepteren, terwijl deze bedrijven onvoldoende in staat zijn het hoofd te bieden aan deze risico’s. De Fraud Survey van EY laat zien dat ondanks al deze uitdagingen de meeste bedrijven nog steeds een groei in hun omzet verwachten. Het tweejaarlijkse onderzoek van EY is uitgevoerd onder 3.800 medewerkers van grote ondernemingen in 38 landen in Europa, het Midden-Oosten, India en Afrika (samen: EMEIA) en brengt in kaart hoeveel risico’s bedrijven bereid zijn te nemen om een groei in omzet te bereiken.

Minstens 21% van de ondervraagden van alle landen in de EMEIA in deze survey heeft gehoord dat er sprake was van fraude of omkoping in hun bedrijf in de afgelopen 12 maanden. Ook in Nederland komen corruptie, fraude en omkoping dagelijks voor. Deze en andere risico’s die zich voordoen in het bedrijfsleven, zijn een hinder voor de gewone gang van zaken binnen bedrijven. Om deze risico’s te beperken, is een effectief anti-corruptie beleid belangrijk, evenals de commitment van het senior management zich hieraan te houden (Tone at the Top). In Nederland is er op dit terrein nog veel te winnen, want slechts 34% van de Nederlandse ondervraagden geeft aan dat het senior management van het bedrijf zich expliciet heeft uitgesproken over het tegengaan van corruptie. Ter vergelijking, het gemiddelde percentage van EMEIA was dit 50%. Ook op het uitdragen van hoge ethische standaarden loopt Nederland achter ten opzicht van andere landen. In Nederland geeft 35% van de ondervraagden aan dat het senior management duidelijk hoge ethische standaarden weergeeft bij het doen van zaken, tegenover 49% bij andere landen in de EMEIA.

Deze cijfers laten zien dat Nederlandse bedrijven, ondanks recente internationale en nationale fraude- en corruptieschandalen, nog steeds weinig bezig zijn met het bewust worden van risico’s en het voorkomen van fraude. Nederlandse bedrijven lijken niet bezig te zijn met de andere partij tijdens het zaken doen en denken dat omkoping en corruptie alleen in andere landen voorkomt. Van de Nederlandse ondervraagden geeft 13% aan dat omkoping in hun land wijdverbreid is, terwijl het gemiddelde percentage voor West-Europa 35% is en voor EMEIA 51%.

Het “ontkennen” van het probleem kan het gebrek aan preventiebeleid verklaren. Nederland loopt ook achter op het gebied van preventie van corruptie en omkoping. Van de Nederlandse ondervraagden geeft 46% aan dat er in hun bedrijf een gedragscode is en een anti-corruptiebeleid. Het gemiddelde cijfer voor West-Europa is 59%. Wat betreft de adequate sanctionering bij overtreding van regels behoort Nederland tot een van de vier laagst scorende landen met een percentage van 33%, terwijl dit voor West-Europa 47% is.

Betrokken leiderschap is van cruciaal belang voor een effectief beleid op het voorkomen van fraude en corruptie. Het omgaan met deze risico’s gaat samen met de groei van omzet: het is een kritische succesfactor voor aandeelhouders, de medewerkers en de organisatie als een geheel. Nederlandse bedrijven kunnen op dit terrein nog heel wat winnen, zeker gezien hun positie ten opzichte van andere landen in EMEIA. De huidige uitdagingen voor het bedrijfsleven zullen niet verdwijnen en ook het risico op corruptie, omkoping en fraude blijven een gevaar. Vooral wanneer de nadruk ligt op de groei van het bedrijf en het vergroten van de omzet lijken corruptie of fraude de snelste manier om dit te bereiken. Dit is echter niet het geval, een effectief preventief beleid remt de groei juist niet. Of zoals Angelique Keijsers, partner van de Fraud Investigation & Dispute Services (FIDS) praktijk van EY in Nederland, concludeert: “Een robuust compliance-programma is geen barrière om te groeien. Het is ook geen keuze. Het is een vereiste voor duurzaam succes.” Bedrijven doen er dus verstandig aan goed beleid te ontwikkelen om corruptie en fraude te voorkomen en dit beleid transparanter te voeren, zodat het ook duidelijk zichtbaar is voor zowel aandeelhouders, medewerkers als eventuele klanten.