FIOD houdt 5 verdachten aan in onderzoek faillissementsfraude

Anne Scheltema BeduinExtern nieuws, Feature, Kwesties, Nationaal, News, Nieuws, Wetgeving

Amsterdam, 22 juni 2016 – De FIOD heeft vorige week op vier locaties (Hengelo, Purmerend, Leersum en Almere) doorzoekingen verricht en in totaal vijf verdachten aangehouden. Deze doorzoekingen en aanhoudingen vonden plaats in het kader van een strafrechtelijk onderzoek naar mogelijke faillissementsfraude, valsheid in geschrifte en oplichting. Drie van de vijf verdachten zijn notaris. Er is op verschillende plaatsen administratie in beslag genomen.

Het strafrechtelijke onderzoek is gestart na een melding van een curator bij het Centraal Meldpunt Faillissementsfraude van de FIOD in Zwolle. De verdachten spelen mogelijk een rol bij een groot aantal faillissementen. Beroepsmatig werden door hen vennootschappen naar een faillissement ‘begeleid’. Door het handelen van verdachten werden de schulden van de vennootschappen niet betaald aan de rechthebbende schuldeisers.

De drie notarissen die in het onderzoek naar voren zijn gekomen, zijn onder meer mogelijk betrokken geweest bij de aandelenoverdrachten van de bedrijven die onderzocht worden in de mogelijke faillissementsfraude. De kopers zijn vermoedelijk katvangers die in ruil voor een beloning bedrijven op hun naam gezet hebben na een faillissement. De notarissen worden er van verdacht dat zij facilitator zijn geweest bij faillissementsfraude.

Eerdere zaak in mei

Eerder, in mei 2016, heeft de FIOD twee notarissen (regio Flevoland) en één oud-notaris (regio Breda) gehoord vanwege het niet melden, onjuist melden of te laat melden van ongebruikelijke transacties bij vermoedelijke fraudezaken. Ook is een medewerker van een accountantskantoor gehoord worden over het vermoedelijk te laat melden van ongebruikelijke transacties.

Het Bureau Financieel Toezicht (BFT) heeft daarnaast in mei risicogerichte controles uitgevoerd bij vier andere notariskantoren vanwege bijzondere aandelenoverdrachten. Deze controles vonden plaats bij notarissen in de regio Arnhem, regio Haarlem en regio Den Haag.

Straf- en civiel recht

Faillissementsfraude is strafbaar, maar het strafrecht maakt onderdeel uit van een breder pakket aan maatregelen. Meestal wordt pas voor het strafrecht gekozen als preventie en toezicht niet doeltreffend blijken of wanneer het om ernstige fraude gaat. Van ernstige fraude is sprake als de fraude een structureel of georganiseerd karakter heeft, een grote mate van berekend gedrag betreft (waaronder bijvoorbeeld het opzettelijk misleiden van de curator) en/of ernstige schade is toegebracht.

De curator heeft ook civielrechtelijke bevoegdheden om onregelmatigheden ongedaan te maken en schade te verhalen. Soms zijn die onregelmatigheden ook strafbaar. Het betreft dan valsheid in geschrift, oplichting of verduistering. Naast de inzet van strafrecht, zullen er ook drempels opgeworpen moeten worden om faillissementsfraude moeilijk te maken en te voorkomen.

Preventie

Bij faillissementsfraude zijn er veel instanties en personen die, direct of indirect, met faillissementsfraude en de gevolgen ervan te maken hebben. Belangrijke instanties zijn curatoren, rechter-commissarissen in faillissementszaken, de Belastingdienst, de Kamers van Koophandel, banken en andere financiële instellingen, het ministerie van Veiligheid en Justitie, de Nationale Politie, de FIOD en het OM. Deze partijen bepalen gezamenlijk wordt bepaald welke drempels opgeworpen worden, welke detectie, ‘early warning systemen’ en handhavingsafspraken er worden gemaakt.

Maar ook rechtbanken dragen hun steentje bij. Zo hield de rechtbank Groningen op 7 juni jl. voor de tweede keer een themazitting rond faillissementsfraude. Op deze zitting werden in totaal negen zaken behandeld (zes zaken uit Groningen, twee uit Friesland en een uit Drenthe). Twee van deze zaken kwamen voort uit het zogenaamde fraudespreekuur.

De eerste twee spreekuren vonden plaats in maart en november 2015. Tijdens deze spreekuren wordt samengewerkt tussen rechtbank, curatoren en het OM. Volgens het OM heeft dit spreekuur met deze zaakopbrengsten zijn waarde bewezen. “Zo’n 30% van de aangemelde zaken in het spreekuur hebben tot een zaak geleid.” De kracht van het spreekuur is “dat expertise, informatie en kennis worden gedeeld en dat er gekeken wordt hoe de zaak het beste kan worden opgepakt.”

Ook de rechtbank Amsterdam is begonnen met het houden van themazittingen. Daar waren op 16 juni jl. vijf verdachten gedagvaard om zich voor de rechtbank te verantwoorden voor het niet-melden van ongebruikelijke transacties.

Wijziging faillissementswetgeving

Met ingang van 1 juli 2016 zal de faillissementswet gewijzigd worden. Deze wetsvoorstellen zijn belangrijk voor de opsporingspraktijk. Zowel langs civielrechtelijke als strafrechtelijke weg kan laakbaar handelen bij of voorafgaand aan faillissementen beter worden aangepakt. Zo kan via een civiel bestuursverbod afgedwongen worden dat malafide bestuurders maximaal vijf jaar geen rechtspersoon of commissaris meer mogen zijn of worden. Daarmee wordt verhinderd dat malafide bestuurders hun activiteiten kunnen blijven voortzetten door frauduleuze activiteiten te maskeren via een web van rechtspersonen of door steeds nieuwe ondernemingen op te richten en deze vervolgens failliet te laten gaan.

Daarnaast worden de strafrechtelijke mogelijkheden of effectiever en harder op te treden tegen frauduleuze faillissementen verruimd. Fraudeurs ontspringen nu vaak de dans als de curator een lege boedel aantreft. Activa van de onderneming blijken voor het intreden van het faillissement al weggesluisd en er is opzettelijk geen administratie gevoerd. Dit maakt het moeilijk om ‘terug te rechercheren’, omdat er geen sporen zijn om te volgen. Om faillissementsfraude beter aan te pakken komt er daarom onder andere een aparte strafbaarstelling van overtreding van de administratieplicht bij faillissement.

Meer informatie over het wetgevingstraject van de wijziging van de faillissementswet via deze link. In december 2015 heeft minister Van der Steur de Tweede Kamer een update gegeven over de stand van zaken.