Amsterdam, 14 juli 2016 – Dinsdag jl. sprak de voorzitter van de rechtbank Rotterdam het vonnis uit tegen Jos van Rey, oud-wethouder van Roermond. Na een vrij uitvoerig mondeling vonnis werd Van Rey veroordeeld tot een taakstraf van 240 uur; een straf die flink lager uitvalt dan de twee jaar gevangenisstraf die het Openbaar Ministerie eiste. Het OM ging dan ook meteen in hoger beroep: “Gezien de feiten die de rechtbank bewezen acht, vinden wij de straf veel te laag”, zei een woordvoerder van het OM. “Een beetje corrupt bestaat niet.”
Of ook Van Rey in hoger beroep gaat, is nog niet bekend. Hij heeft tijd nodig het vonnis te bestuderen: “We gaan eerst dat vonnis van 88 pagina’s eens goed lezen en bestuderen. Aan de ene kant ben ik opgelucht, aan de andere kant teleurgesteld. Ik vind het geen omkoping als je met een vriend naar voetbalwedstrijden of vastgoedbeurzen gaat.” Ook de advocate van Van Rey, mr. Gitte Stevens, is terughoudend met een eventueel hoger beroep: “Je kunt principieel in hoger beroep gaan, maar je kunt ook principieel verder gaan met je leven.”
Het vonnis tegen Van Rey
De rechtbank liet duidelijk doorschemeren het geen glasheldere zaak te vinden, door termen te bezigen als “vele tinten grijs”. De rechtbank: “De verdachte is een bestuurder van de gemeente Roermond die in een lange reeks van jaren – vaak vanuit (initieel) goede motieven – met oog voor de belangen van de gemeente en haar burgers, de grenzen opzocht, deze vrijwel steeds naderde en menigmaal ook, soms welbewust, overschreed.”
Sterker nog, het gedrag van Van Rey was volgens de rechtbank “allemaal uiterst onhandig omdat hierdoor de sterke indruk is ontstaan van een ‘voor wat hoort wat’-fraudecultuur, waarbij het beeld van vriendjespolitiek en belangenverstrengeling bijna niet meer te onderdrukken is.”
Gezocht wordt dan ook naar de maatlat waartegen het gedrag van Van Rey getoetst moet worden. De rechtbank schetst ‘vriendjespolitiek’ als mogelijk moreel verwerpelijk gedrag, maar gedrag dat voor strafrechtelijke aansprakelijkheid voor corruptie niet genoeg basis biedt. “Zeker niet als de ‘vriendjes’ dat al bijna een half mensenleven zijn,” aldus de rechtbank. Het draait om de aanwezigheid van wettig en overtuigend bewijs.
Hoewel veel giften volgens de rechtbank binnen het kader van vriendschap vallen en daarom niet leiden tot strafrechtelijk laakbaar gedrag, zijn er ook giften met een ander karakter. Ook hier is het taalgebruik van de rechtbank opvallend informeel: “De uiterlijke verschijningsvorm van de giften, bezien in (…) [de] context leidt (…) in beginsel tot de conclusie dat de verdachte op zijn klompen kon aanvoelen dat het de gevers steeds voor ogen stond om met de gift een bepaalde voorkeursrelatie te bewerkstelligen.” Het ging in dit geval om betalingen aan de verkiezingskas, de bezoeken aan vastgoedbeurzen en de voetbalreizen naar EK- en WK-wedstrijden.
Ook achtte de rechtbank bewezen dat Van Rey de kieswet heeft overtreden door informatie te lekken uit de vertrouwenscommissie die de voordracht moest doen van een nieuwe burgemeester in Roermond. “Bij de burgemeestersbenoeming is de verdachte echt te ver gegaan. Hij heeft de procedure gemaakt tot een poppenkast,” sprak de rechtbank. De rechtbank concludeerde dat Van Rey een wettelijke geheimhoudingsplicht heeft geschonden.
Er volgde vrijspraak voor het witwassen van ongeveer € 175.000. Bij dat delict kon het gronddelict (belastingontduiking) volgens de rechtbank niet bewezen worden. Ook volgde vrijspraak voor het ronselen bij verkiezingen vanwege onvoldoende concreet en specifiek bewijs en onvermogen de vereiste ‘stelselmatigheid’ aan te tonen.
Gezien het blanco strafblad van Van Rey en het feit dat het jarenlange onderzoek “sporen in het leven van de verdachte [heeft] achtergelaten”, achtte de rechtbank een gevangenisstraf niet passend. Daarom werd voor alle feiten de maximale taakstraf opgelegd. Ook legde de rechtbank de eis van het OM tot een beroepsverbod in het openbaar bestuur voor 3 jaar naast zich neer. Hierbij wogen ook de leeftijd van Van Rey (71 jaar oud), de omvangrijke publiciteit rondom de rechtszaak en de kleine kans op recidive een rol.
Het hele vonnis, is hier te lezen.
De medeverdachten
Projectontwikkelaar Piet van P. kreeg 100 uur taakstraf wegens actieve omkoping en oud-wethouder Tilman Schreurs, werd eveneens schuldig bevonden aan corruptie. Schreurs was echter volgens de rechtbank “als kleine vis onderdeel (…) geworden van een heel groot strafproces met alle nadelige gevolgen vandien”, en kreeg geen straf.