Den Haag 28 oktober 2025 – Transparency International is ernstig verontrust over de escalerende vervolging van maatschappelijke organisaties in Georgië. Al bijna een jaar trekken duizenden Georgiërs de straat op om te protesteren tegen het autoritaire beleid van de regering. Ondanks toenemende repressie waaronder arrestaties, boetes en intimidatie gaan de demonstraties onverminderd door. Activisten, journalisten en NGO’s worden steeds vaker het doelwit van hardhandig optreden door de autoriteiten. Eka Gigauri, uitvoerend directeur van Transparency International Georgië, is in de meest recente dreiging opgeroepen en ondervraagd in verband met een lopend onderzoek naar vermeende misdrijven tegen de staat. Hiervoor kan een straf van maximaal 15 jaar worden opgelegd.

Valse beschuldigingen

Transparency International en Westerse landen beschouwen de beschuldigingen – waaronder sabotage, samenzwering met buitenlandse mogendheden en financiële misdrijven – als ongegrond. Dit lijkt een poging om een van de belangrijkste anticorruptie waakhonden van Georgië het zwijgen op te leggen. Leiders van het maatschappelijke middenveld, zoals Eka Gigauri, lopen een reëel gevaar om na de ondervragingen vervolgd te worden op de grond van politieke motivaties. Transparency International Georgia heeft zich echter nooit beziggehouden met activiteiten die dergelijke beschuldigingen ook maar enigszins zouden kunnen rechtvaardigen. Dit is een duidelijk geval van selectieve rechtspraak, misbruik van strafrechtelijke procedures en willekeurige wetshandhaving.

Onderdrukking ‘andersdenkenden’

Deze stap komt te midden van een bredere onderdrukking van het maatschappelijke middenveld. Transparency International Georgia staat al onder dubbele controle door de zogenaamde “wet op buitenlandse agenten” en de nieuwe wet op subsidies. Dit soort ontwikkelingen zagen we eerder in Rusland en Hongarije, twee landen waar er geen rechtstaat meer is. Legitieme ngo-activiteiten worden door deze antidemocratische maatregelen gecriminaliseerd waardoor onafhankelijke stemmen als “buitenlandse agenten” bestempeld worden. Volgens de NGO’s ontbreekt echter een duidelijke wettelijke basis voor deze eisen. Ze noemen de controlemaatregelen vaag, intimiderend en politiek gemotiveerd.

De afgelopen maanden heeft de Georgische regering haar campagne tegen andersdenkenden opgevoerd. Hierdoor komen politiek gemotiveerde vervolgingen, mediabeperkingen, het bevriezen van bankrekeningen van ngo’s en opdringerige verzoeken om interne gegevens veelvuldig voor. In deze laatste golf van aanvallen zijn talrijke ngo’s, waaronder Civil Society Foundation (CSF), de International Society for Fair Elections and Democracy (ISFED) en anderen, het doelwit geworden van bevroren rekeningen en strafrechtelijke onderzoeken wegens vermeende sabotage en staatsondermijning. De betrokken NGO’s stellen dat zij sinds april 2025 geen nieuwe subsidieovereenkomsten hebben afgesloten en ook geen wijzigingen hebben aangebracht in bestaande contracten. Zij achten de inspecties en sancties dus niet alleen onwettig, maar ook ongrondwettelijk. Toch blijft het Anti-Corruptiebureau onder leiding van partijloyalist Kuprashvili volhouden. Waarnemers zien hierin een patroon van systematische onderdrukking: wetgeving wordt niet ingezet om corruptie te bestrijden, maar om burgerlijke vrijheden te ondermijnen. Veel organisaties worden nu gecontroleerd door het Anti-Corruption Bureau op grond van de Foreign Agents Registration Act (FARA) en de Grants Law. Samen weerspiegelen deze maatregelen een autoritaire strategie om het maatschappelijke middenveld te verzwakken en de democratische controle op de macht te ontmantelen.

Internationale veroordeling van de vervolgingen in Georgië

De internationale gemeenschap kijkt met groeiende zorg naar de situatie. In een gezamenlijke verklaring roepen onder meer Human Rights Watch en Amnesty International de Europese Unie op tot ingrijpen. Zij wijzen erop dat de beperkingen op NGO-financiering in strijd zijn met internationale normen en verdragen, waaronder het recht op vrijheid van vereniging.

De repressie van NGO’s in Georgië betekent in de praktijk dat onafhankelijke organisaties monddood worden gemaakt. Juist deze organisaties spelen een essentiële rol in het monitoren van corruptie, het versterken van democratisch bewustzijn en het beschermen van mensenrechten.

Oproep Transparency International

François Valérian, voorzitter van Transparency International:

“De vervolging van Transparency International Georgia is een directe aanval op de democratie en de rechtsstaat. Het maatschappelijke middenveld is essentieel voor de toekomst van Georgië en vormt geen bedreiging voor de soevereiniteit van het land. Wij dringen er bij de autoriteiten op aan om hun intimidatie campagne te beëindigen. Georgië’s toewijding aan de democratie zal worden beoordeeld aan de hand van de manier waarop het land omgaat met degenen die strijden voor verantwoordingsplicht en integriteit.”

Transparency International roept de Georgische regering op om:

• Een einde te maken aan alle intimidatie en pesterijen van het maatschappelijke middenveld.
• Het recht op vrijheid van vereniging, vrijheid van meningsuiting en een eerlijk proces te eerbiedigen.
• De onafhankelijkheid van de rechterlijke macht te waarborgen en de internationale mensenrechten verplichtingen na te leven.

Wil jij TI-NL ondersteunen in haar strijd voor klokkenluidersbescherming, politieke integriteit en een samenleving vrij van corruptie? Word dan lid, of steun ons via een donatie: