Amsterdam, 15 november 2021 – Nederland heeft eind oktober de Transparency Pledge van de UNCAC coalitie ondertekend. Hiermee committeert Nederland zich aan afspraken die een hoog niveau van transparantie en inclusie van het maatschappelijk middenveld garanderen. Transparency International Nederland is zeer verheugd met deze stap richting meer transparantie en minder corruptie.
De Transparency Pledge is onderdeel van de UNCAC – United Nations Convention against Corruption – een VN-verdrag dat in 2003 tot stand is gekomen. Dit verdrag is het eerste wereldwijde anti-corruptie verdrag en het enige wettelijk bindende universele instrument voor corruptiebestrijding. Transparency International Nederland heeft in het verleden een bijdrage geleverd aan zowel de Conference of State Parties van de UNCAC alsook de landenreview.
Het verdrag bestrijkt vijf hoofdgebieden: preventieve maatregelen, strafbaarstelling en rechtshandhaving, internationale samenwerking, asset recovery en technische bijstand en informatie-uitwisseling. Het verdrag richt zich op allerlei verschillende vormen van corruptie: van omkoping en misbruik van functies tot corruptie in de private sector.
De werkwijze van de UNCAC
De UNCAC was het eerste internationale verdrag met een toetsingsmechanisme en gebruikt een mechanisme dat uit drie fasen bestaat. De eerste fase is een self-assessment, waarbij een land zichzelf evalueert middels een checklist: hoe is het gesteld met de situatie rondom onder meer omkoping, witwassen, asset recovery en klokkenluidersbescherming? Het land wijst zelf een instelling aan die deze beoordeling coördineert. Daarna volgt de tweede fase, de peer review. Hierbij controleren de deelnemende landen elkaar. Twee ‘reviewer landen’ (uitgekozen door loting) dragen experts aan die de beoordeling van de deelnemende landen gaan uitvoeren. Tot slot breekt fase drie aan, waarin het evaluatieverslag van ieder land wordt gepubliceerd. Met de hulp van de UNODC (United Nations Office on Drugs and Crime) stelt het expert review team een beoordelingsrapport en een samenvatting van dit rapport op. Dit wordt vervolgens in de VN-talen vertaald en openbaar gemaakt.
Onderstaande video verduidelijkt hoe het toetsingsmechanisme precies in zijn werk gaat.
De Transparency Pledge
Nederland is het dertigste land dat de Transparency Pledge ondertekende. Met het ondertekenen doet Nederland een aantal belangrijke beloften. Zo wordt beloofd om mee te werken aan de ‘country review’ door beoordelingsschema’s bij te werken en te publiceren. Ook belooft Nederland om informatie over de instelling die de self-assessment coördineert tijdig te delen. Verder zullen de resultaten van de country review openbaar worden gemaakt. Hetzelfde geldt voor de resultaten van de self-assessment: het volledige rapport hiervan zal online worden geplaatst in een VN-taal, met daarbij een samenvatting in het Nederlands. De overige beloftes gaan over het betrekken van het maatschappelijk middenveld. Zo belooft Nederland om briefings en openbare debatten te organiseren over de bevindingen van het rapport.
Kort samengevat belooft Nederland meer openheid te geven en burgers en het maatschappelijk middenveld intensiever te betrekken. Een goede stap richting meer transparantie en minder corruptie. TI-NL moedigt de ondertekening van de pledge dan ook sterk aan.