Amsterdam, 8 maart 2023 – Het is vandaag Internationale Vrouwendag en Transparency International Nederland wil de aandacht vragen voor vrouwen die te maken krijgen met corruptie en discriminatie. Vrouwen worden door sommige vormen van corruptie disproportioneel benadeeld in vergelijking tot mannen. Dit terwijl zij vaak al te maken hebben met andere vormen van discriminatie op basis van hun gender.

Uit onderzoek blijkt dat vrouwen corruptie anders ervaren dan mannen op verschillende fronten. Zij krijgen vaker te maken met seksuele uitbuiting en worden harder getroffen door corruptie in de publieke sector. Ook zorgt corruptie ervoor dat hen de toegang tot carrièremogelijkheden wordt bemoeilijkt.

Sextortion

De Global Corruption Barometer (GCB) van Transparency International meet de publieke perceptie en ervaring met corruptie. Sextortion is een van de onderdelen waar aandacht aan wordt besteed. Sextortion is een combinatie van de Engelse termen ‘sex’ en ‘extortion’, in het Nederlands gaat het hier om seksuele afpersing. Dit is een van de meest kenmerkende vormen van genderongelijke corruptie: vrouwen zijn hier disproportioneel vaker slachtoffer van dan mannen. Bij deze vorm van omkoping is een seksuele handeling de valuta. Dit is een ernstige schending van de mensenrechten en kan serieuze gevolgen hebben voor het slachtoffer.

Uit het meest recente rapport van de GCB blijkt dat gemiddeld 4% van de Nederlandse bevolking weleens te maken heeft gehad met sextortion, of iemand kent die hier weleens mee te maken heeft gehad. Dit zijn bijna 700.000 Nederlanders. De landen met de hoogste percentages zijn echter Bulgarije (17%), Roemenië (13%) en Kroatië (13%). Tegenwoordig zijn er ook andere vormen van sextortion die vooral online plaatsvinden, en dan voornamelijk onder jongeren. Hierbij dreigt de afperser om naaktbeelden online te publiceren en dwingt het slachtoffer om bijvoorbeeld geld over te maken. Ook dit komt vaker voor bij meisjes dan bij jongens. In het kader van de Internationale Vrouwendag willen wij ook hier graag de aandacht voor vragen.

Vrouwendag: onbeperkt leefbaar

Dit jaar is het thema van de vrouwendag onbeperkt leefbaar. De doelstelling hiervan is dat vrouwen en meisjes zich onbeperkt vrij moeten kunnen voelen, in een veilige werk- en leefomgeving zonder intimidatie en ongewenst gedrag, en met gelijke rechten en gelijke toegang.

Op dit moment hebben vrouwen niet altijd in dezelfde mate te maken met diensten uit de publieke sector als mannen. Omdat vrouwen vaker de primaire verzorgers zijn van kinderen en ouderen zijn zij afhankelijker van sommige publieke diensten. Dit maakt het waarschijnlijker dat zij slachtoffer worden van corruptie wanneer zij toegang vragen tot bijvoorbeeld de gezondheidszorg of educatie. Bovendien maakt deze afhankelijkheid de barrière voor vrouwen hoger om corruptie te melden, ook binnen de Europese Unie. Door de sociale rol van vrouwen, de zorg voor kinderen, de verantwoordelijkheid voor het huishouden en gender-gerelateerde inkomensongelijkheid hebben vrouwen niet altijd de tijd of financiële middelen om corruptie te melden.

Daarnaast blijkt dat vrouwen zich over het algemeen minder bewust zijn van hun rechten, en niet weten waar en hoe ze melding kunnen doen van corruptie. Er heerst een meer pessimistische kijk op de uitkomsten van een potentiële melding van corruptie. Ook is de angst groter dat er repercussies zullen volgen ten nadele van de melder. We hopen dat de Wet bescherming klokkenluiders zal bijdragen aan een veiligere meldcultuur en deze angst zal doen afnemen, voor zowel mannen als vrouwen. Het komt er dus op neer dat vrouwen een grotere kans hebben om slachtoffer te worden van corruptie, maar dat het tevens minder waarschijnlijk is dat zij dit ook zullen melden. Dit vraagt om meer empowerment en een meer open en inclusieve cultuur. Mannen en vrouwen moeten evenredig verantwoording kunnen en durven eisen voor misstanden in alle lagen van de samenleving.

Gelukkig zijn er al grote stappen gemaakt in de afgelopen jaren, denk bijvoorbeeld aan de #metoo beweging waarin het taboe rondom het melden van seksuele misstanden steeds verder werd afgebroken. Ook deze dag, de Internationale Vrouwendag van de Verenigde Naties, helpt bij het vragen om aandacht voor vrouwen die te maken krijgen met corruptie en discriminatie. Het thema van de Vrouwendag dit jaar is onbeperkt leefbaar, hier hoort ook bij dat vrouwen hun stem durven en kunnen laten horen.