Amsterdam, 8 mei 2025 – Europol, het Europese samenwerkingsverband van politiediensten, publiceerde dit jaar de nieuwe versie van haar vierjaarlijkse Serious Organised Crime Threat Assessment. Het rapport gaat in op de grootste thema’s en dreigingen voor Europa op het gebied van georganiseerde misdaad. Uit de nieuwste versie van het rapport blijkt duidelijk dat georganiseerde misdaad niet kan bestaan zonder corruptie.
Het samenwerkingsverband van de Europese Unie publiceert dit Serious Organised Crime Threat Assessment elke vier jaar, over de grootste dreigingen voor Europa. Corruptie is een van deze grote dreigingen. Op verschillende vlakken zijn corruptie en de georganiseerde misdaad sterk aan elkaar gelinkt.
Witwassen
Voordat criminele organisaties hun inkomsten kunnen gebruiken, moeten zij dit geld witwassen. Witwassen bestaat traditioneel gezien uit drie verschillende fases. In de eerste fases wordt crimineel geld in de reguliere economie geïntroduceerd, bijvoorbeeld door investeringen in luxe goederen, bedrijven of vastgoed. Hierna wordt met een lange reeks transacties de criminele herkomst van dit geld verhuld. Uiteindelijke kan het geld hierdoor worden gebruikt, zonder dat de herkomst te herleiden is.
Witwassen is hiermee een cruciaal onderdeel van elke criminele organisatie: Zonder het verdiende geld te kunnen witwassen kan een criminele bende niet voortbestaan. Europol waarschuwt in het rapport bovendien dat witwassen door technologische ontwikkelingen steeds complexer wordt. Met behulp van nieuwe technologieën, zoals Artificial Intelligence, worden de reeksen transacties langer en complexer. Hierdoor is het lastiger de herkomst en bestemming van crimineel geld te vinden en hun eigenaren te identificeren. Ook wordt witwassen makkelijker door het wijdverspreide gebruik van cryptovaluta. Door dit soort valuta bestaan volledige onafhankelijke financiële systemen. In tegenstelling tot traditionele financiële systemen bestaat hier minder streng toezicht. Witwassers en criminele organisaties kunnen hierdoor makkelijker ongezien hun gang gaan.
Omkoping en andere vormen van corruptie
Ook op andere manieren zijn criminele organisaties afhankelijk van corruptie, en spelen zij corruptie in de hand. Door ambtenaren om te kopen krijgen criminele organisaties bijvoorbeeld valse paspoorten of identiteitsbewijzen in handen. Ook medewerkers van private bedrijven kunnen worden omgekocht. Door havenmedewerkers om te kopen, krijgen zogenaamde ‘uithalers’ bijvoorbeeld toegang tot zeecontainers die worden gebruikt voor drugssmokkel.
Ook bij omkopingen spelen technologische ontwikkelingen en digitalisering een rol. Criminele organisaties maken steeds vaker gebruik van tussenpersonen, die zij online werven. Dit maakt opsporing en vervolging lastiger.
Bewustzijn en weerbaarheid
Bij dit soort omkopingen kunnen ook dreigingen en druk komen kijken. Het is daarom belangrijk lokaal bestuur en de ambtenarij weerbaar te maken tegen corruptie en druk vanuit de georganiseerde misdaad. Dit is ook belangrijk voor kwetsbaren sectoren, zoals de horeca of andere sectoren waar veel cash geld rondgaat. Door corruptie bespreekbaar te maken vergroot de kennis over corruptierisico’s. Daarnaast is een veilige meldcultuur essentieel, waarin mensen veilig misstanden en verdachte situaties kunnen melden. Hiervoor is ook goede bescherming voor klokkenluiders nodig.
Wil jij TI-NL ondersteunen in haar strijd voor klokkenluidersbescherming, politieke integriteit en een samenleving vrij van corruptie? Word dan lid, of steun ons via een donatie:
