Den Haag, 15 december – Deze week komen regeringen in Doha bijeen voor de 11e Conferentie van de Staten (CoSP11). De deelnemende landen zijn partij van het Verdrag van de Verenigde Naties tegen corruptie (UNCAC). Transparency International roept hen op om te bewijzen dat wereldwijde normen voor corruptiebestrijding nog steeds van belang zijn. Om te beginnen met het steunen van een allereerste resolutie over politieke financiering. Vorige week heeft Transparency International, waaronder TI-NL, samen met 158 andere maatschappelijke organisaties een brief gestuurd aan alle regeringsafgevaardigden die CoSP11 bijwonen. In de brief sporen we delegaties aan om deze resolutie aan te nemen. De brief weerspiegelt de steun van het maatschappelijk middenveld voor hogere normen betreft politieke financiering en een duidelijke oproep aan regeringen om actie te ondernemen. Deze boodschap werd al afgegeven tijdens de vorige conferentie in Atlanta, desondanks, bleef een resolutie rondom politieke financiering toen uit.
Twintig jaar na de inwerkingtreding van UNCAC, enige wereldwijde anti-corruptieverdrag, waarschuwt Transparency International voor de gebrekkige uitvoering. In het verdrag, die inmiddels door 191 landen is geratificeerd, blijven er ernstige gaten bestaan die de integriteit van politieke systemen over de hele wereld blijven ondermijnen. Deze resolutie zou democratische processen meer verantwoordelijk maken tegenover burgers. Na twintig jaar uitstel hopen we dat de resolutie wordt aangenomen in Doha. Namens de Nederlandse delegatie zal onder andere Lousewies van der Laan, directeur van Transparency International Nederland, aanwezig zijn.
Belang van transparante geldstromen
Wanneer politieke financiering ondoorzichtig is en slecht gereguleerd, kan dit corruptie in de hand werken. Het kan illegale of criminele beïnvloeding verbergen en kleptocratische systemen versterken die afhankelijk zijn van staatsfinanciering om aan de macht te blijven. Ongecontroleerde financiering verhoogt ook de kosten van politieke participatie, waardoor de concurrentie wordt beperkt en de politiek een exclusieve club wordt. Zwakke waarborgen stellen verkiezingen nog meer bloot aan buitenlandse inmenging en vergroten het risico op corruptie. Volgens UNCAC is transparantie in politieke financiering vereist gezien het ook gekoppeld is aan effectieve corruptiebestrijding. Desondanks, blijft de uitvoering ongelijk en ontbreekt het aan duidelijke internationale verantwoordingsplicht. Daarom is het belangrijk dat de resolutie wordt aangenomen om deze hiaten te dichten, verwachtingen te scheppen en toezeggingen te versterken.
Inhoudelijke punten resolutie
De voorgestelde resolutie dringt staten aan om de integriteit van de politieke financiering aanzienlijk te versterken door middel van meer transparantie, toezicht en handhaving. Belangrijke elementen zijn onder andere de verplichte en tijdige openbaarmaking van gedetailleerde informatie over politieke financiering. Zoals het openbaar maken van de identiteit van donateurs en uiteindelijke begunstigden. Ook het dichten van leemtes in de wet die misbruik mogelijk maken, zoals het gebruik van lege vennootschappen, stromannen en buitenlandse inmenging. Er wordt ook benadrukt op sterke en onafhankelijke toezichthouders met voldoende middelen voor handhavingsbevoegdheden. De resolutie moet ook een gelijk speelveld bevorderen door belemmeringen en kosten voor politieke participatie te verminderen. Daarbij wordt er opgeroepen tot waarborgen tegen misbruik van publieke middelen voor partijpolitieke doeleinden. Bovendien is er ook aandacht voor het maatschappelijk middenveld. Een goed geïnformeerd en betrokken publiek is immers essentieel voor de integriteit van politieke financiering. Maatschappelijke organisaties en journalisten zijn belangrijke partners bij het signaleren van nieuwe vormen van ongepaste financiële beïnvloeding. De resolutie moet daarom toegang tot politieke financieringsgegevens waarborgen en bescherming bieden tegen intimidatie of represailles. Ten slotte, wordt er opgeroepen tot concrete follow-up en internationale samenwerking om ervoor te zorgen dat de UNCAC-verplichtingen worden uitgevoerd.
CoSP11 is daarom een belangrijk moment om woorden om te zetten in concrete actie. Door deze resolutie aan te nemen, zouden regeringen laten zien dat ze bereid zijn om hiaten in de politieke financiering aan te pakken. Dit zou de integriteit van democratische processen versterken en het vertrouwen van burgers vergroten.
Wil jij TI-NL ondersteunen in haar strijd voor klokkenluiders bescherming, politieke integriteit en een samenleving vrij van corruptie? Word dan lid, of steun ons via een donatie: