Den Haag, 17 november 2025 – Transparency International Rusland (TI-Rusland) legt in haar onderzoek witwasroutes bloot van Rusland naar het Verenigd Koninkrijk waarbij met behulp van cryptovaluta illegale geldstromen worden witgewassen en internationale sancties worden ontweken. TI-Rusland onderzoekt in drie uitgebreide onderzoeksrapporten de rol van cryptobeurzen, stablecoins en vervalste e-betalingsaccounts bij witwaspraktijken. Het onderzoek wijst uit dat bestaande internationale regels en toezichtmechanismen onvoldoende zijn om deze digitale geldstromen te controleren.
Russische cryptobeurzen en witwasroutes naar het Verenigd Koninkrijk
In het eerste rapport legt TI-Rusland uit hoe cryptobeurzen in Moskou een centrale rol spelen in de export van digitaal geld. Volgens het onderzoek werken veel van deze platforms via zogenoemde OTC-brokers (over the counter), die contante roebels accepteren in ruil voor stablecoins zoals Tether (USDT). TI-Rusland identificeerde 21 van zulke beurzen, waarvan er 14 actief zijn in Moskou.
Acht van deze beurzen hebben banden met het Verenigd Koninkrijk. Daar worden stablecoins opnieuw ingewisseld voor Britse ponden (GBP). Vaak gebeurt dat via koeriersdiensten in Londen, waarbij gebruikers een vooruitbetaling in USDT doen en vervolgens contant geld ontvangen. De transactiekosten liggen tussen 1% en 3%, terwijl bedragen regelmatig boven de GBP 10.000 uitkomen.
Ondanks de anti-witwasregelgeving en registratieplicht van de Britse Financial Conduct Authority (FCA) blijkt uit het onderzoek van TI-Rusland dat de controles minimaal zijn. Sommige beurzen vragen slechts om een foto van een bankbiljet met serienummer als ‘bewijs van identiteit’. Dit gebrek aan toezicht maakt het systeem aantrekkelijk voor georganiseerde misdaadnetwerken die sancties willen ontwijken.
Crypto witwassen via vervalste e-betalingsaccounts
Het tweede rapport van TI-Rusland richt zich op een andere opkomende methode van witwassen: de handel in vervalste e-betalingsaccounts. Deze accounts worden geregistreerd bij financiële dienstverleners, maar staan op naam van andere personen of bedrijven. Op online marktplaatsen en Telegram-kanalen biedt een bloeiende zwarte markt deze “geverifieerde” accounts te koop aan.
TI-Rusland ontdekte dat deze accounts vaak worden gebruikt om crypto om te zetten naar fiatgeld zonder dat de identiteit van de echte gebruiker bekend wordt. De accounts functioneren als een digitale sluier, waardoor witwassers en criminelen hun sporen kunnen wissen.
Een opvallende bevinding uit het onderzoek is dat verkopers specifiek Russischtalige doelgroepen aanspreken en diensten aanbieden voor bekende platforms zoals Wirex, een fintechbedrijf dat overschrijvingen van crypto naar bankrekeningen en betaalkaarten faciliteert. Door een geverifieerde account te kopen, kunnen criminelen hun digitale winsten legaal laten lijken en overmaken naar reguliere bankrekeningen. TI-Rusland stelt dat deze praktijk een nieuw, moeilijk te bestrijden fenomeen is dat traditionele handhavingsmechanismen omzeilt.
Illegale zakelijke crypto-accounts vergroten risico’s
In het derde rapport onderzoekt TI-Rusland hoe zakelijke e-betalingsaccounts worden misbruikt voor witwasactiviteiten. Deze accounts, die op naam van rechtspersonen staan, kennen hogere transactielimieten en minder toezicht dan particuliere rekeningen.
Volgens TI-Rusland worden dergelijke zakelijke accounts verhandeld op dark-web platforms, vaak onder valse identiteiten van Europese of Britse bedrijven. Hierdoor kunnen grote sommen geld worden verplaatst zonder dat banken of toezichthouders het doorhebben. Deze praktijk vormt volgens TI-Rusland een ernstig risico voor het internationale financiële systeem, omdat ze de deur openzet voor massale witwasoperaties onder het mom van legitieme bedrijfsactiviteiten.
De organisatie waarschuwt dat veel betalingsdienstaanbieders in het Verenigd Koninkrijk onvoldoende maatregelen nemen. Bovendien stelt TI-Rusland kritische vragen bij het optreden van de Financial Conduct Authority (FCA), die volgens hen te mild is geweest in het verlenen van licenties aan cryptobedrijven.
Noodzaak voor internationale samenwerking
TI-Rusland benadrukt dat de rapporten duidelijk maken hoe cryptocurrency leidt tot het witwassen van illegale geldstromen en hoe huidige anti-witwasmaatregelen en toezicht tekortschieten. TI benadrukt dat zonder internationale samenwerking tussen toezichthouders en cryptoplatforms deze illegale geldstromen zullen blijven bestaan en roept op tot strengere regelgeving, internationale samenwerking en betere handhaving om digitale valuta minder aantrekkelijk te maken voor witwaspraktijken en sanctie-ontwijking.
Wil jij TI-NL ondersteunen in haar strijd voor klokkenluiders bescherming, politieke integriteit en een samenleving vrij van corruptie? Word dan lid, of steun ons via een donatie: