Het onderzoeksrapport ‘Een lastig gesprek’, bevat de bevindingen van de Commissie Maatschappelijk verantwoord bestuur en toezicht in de semipublieke sector. Deze Commissie, bestaande uit onder ander Femke Halsema, Doekle Terpstra, Maxim Februari en Marco van Kalleveen, verrichtte dit onderzoek op verzoek van minister Kamp, teneinde de kwaliteit van bestuur in semipublieke sectoren te verbeteren. De commissie kwam met vier leidende principes en twaalf bindende regels, aangevuld met richtlijnen voor goed gedrag voor de individuele instellingen.
‘Er gaat heel veel goed in de Nederlandse semipublieke sector, waar bijna twee miljoen mensen werken. Maar het kan beter. Wanneer voldoende tegenkracht ontbreekt is er een risico op incidenten en ontsporingen,’ zegt minister Kamp. ‘Iedere semipublieke organisatie zou daarom een gedragscode moeten hebben. De bevindingen van de commissie zijn een goed startpunt daarvoor.’
De commissie Halsema concludeerde onder meer dat er meer aan de hand is dan incidenten en ontsporingen door individueel bestuurlijk gedrag. “Onmiskenbaar mag een aantal bestuurders en toezichthouders de ontsporing van hun instelling zwaar worden aangerekend maar de semipublieke sector kent ook weeffouten in de (politiek-)bestuurlijke ordening, in de sturingsmechanismen en de verantwoordelijkheidsverdeling. Door deze weeffouten neemt het gevaar van immoreel en bestuurlijk onbehoorlijk gedrag toe, en wordt de kwetsbaarheid voor incidenten groter.”
De commissie constateert dat er meer ‘lastige gesprekken’ gevoerd moeten worden binnen en met de semipublieke sectoren, maar tekent daarbij aan: “Nu zal een gesprek weinig helpen zolang het louter gaat over integriteit en zolang het bestuur in de veronderstelling verkeert goed te handelen als het maar niet fraudeert. Je verantwoordelijkheid nemen voor behoorlijk bestuur draait in werkelijkheid om veel meer dan alleen het afwenden van fraude en corruptie. Het gaat er allereerst om tegengas te geven aan onbewust slecht gedrag.”
Het rapport is te lezen via deze link.