klokkenluiders

Oproep: draag bij aan EU-brede klokkenluidersbescherming

Lotte RooijendijkAlgemeen, Corruptie, Europees, Feature, Fraude, Integriteit, Internationaal, Klokkenluiders

Amsterdam, 22 mei 2017 – Van Antoine Deltour tot Victor van Wulfen, verhalen van gewone mensen die corruptie willen blootleggen en misstanden aan de kaak willen stellen, passeren van tijd tot tijd de krantenkoppen. Deze moedige individuen riskeren hun carrière of zelfs juridische stappen tegen hen, alleen door het juiste te doen. Transparency International Nederland vindt dat klokkenluiders goed beschermd moeten worden: zij dragen bij aan een wereld waarin misstanden worden opgelost, in plaats van weggestopt. Wij hebben daarom onze standpunten ingediend bij de Europese Commissie voor EU-brede klokkenluidersbescherming.

De LuxLeaks en de Panama Papers laten zien dat klokkenluiders een belangrijke rol spelen in het aankaarten van misstanden. Volgens Eurocommissaris Margrethe Vestager is minstens 14 procent van de opgespoorde fraudegevallen te danken aan klokkenluiders. Toch lijkt hun positie in Europa te verslechteren door strengere Europese wetten om bedrijfsgeheimen te beschermen. Om klokkenluiders in Europa te beschermen schreven de Groenen, onder leiding van Dennis de Jong, in het Europees Parlement een ontwerprichtlijn.

Ontwerprichtlijn EU-brede klokkenluidersbescherming

De ontwerprichtlijn bevat meerdere methodes om klokkenluidersbescherming te verbeteren. Zo verzoekt het betere beschermprocedures binnen de instellingen van de EU. Ook pleit het voorstel voor ‘one-stop-shops’ welke bemand zullen zijn door deskundigen die informatie kunnen geven aan klokkenluiders en bescherming van persoonsgegevens kunnen garanderen. Een derde punt van het voorstel ziet op het instellen van een onafhankelijk Europees orgaan met vestigingen in alle lidstaten. Hier zouden klokkenluiders voldoende mogelijkheden moeten krijgen om misstanden te kunnen melden en beschermd te worden. SP-Europarlementariër de Jong spreekt van een ‘Europees Huis voor Klokkenluiders’. Het Huis zou moeten beschikken over hotlines, websites en contacten.

Maar ook tot de tijd dat het (bovengenoemd) onafhankelijk orgaan in de EU gevestigd is, moeten klokkenluiders volgens het Parlement beschermd worden. Het Parlement verzoekt dan ook om een tijdelijke voorziening, een zogenaamde ‘special unit’. Deze instelling zou tijdelijk het aanspreekpunt zijn voor klokkenluiders om informatie in verband met de financiële belangen van de EU te melden. De ‘special unit’ dient klokkenluiders ook te adviseren en te beschermen tegen mogelijke nadelige gevolgen van meldingen.

EU-brede klokkenluidersbescherming

Momenteel kent de Europese Commissie enkel klokkenluidersbescherming toe aan EU-personeel. De nieuwe ontwerprichtlijn focust zich daarom op burgers, onderzoeksjournalisten en andere klokkenluiders, die niet in alle lidstaten worden beschermd wanneer zij misstanden met betrekking tot het Europees budget aan het licht willen brengen. Het Parlement heeft de Commissie herhaaldelijk aangesproken om meer bescherming van klokkenluiders te waarborgen.

Juist LuxLeaks heeft aangetoond dat het Europees publiek belang niet gelijkstaat aan de opgetelde nationale belangen van alle EU-lidstaten. Het publieke belang van één land kan lijnrecht tegenover dat van de anderen staan. Daarom moeten we samenwerken aan een gemeenschappelijke minimale standaard in de Europese Unie.

De Europese Commissie voert momenteel een publieke consultatie over de noodzaak van EU-brede klokkenluidersbescherming. Transparency International heeft zojuist haar standpunten ingediend bij de Europese Commissie, welke u hier kunt lezen.

Als u ook wilt bijdragen aan een betere bescherming voor klokkenluiders, dan kunt u hier de publieke consultatie invullen tot 29 mei 2017.

Ondersteun EU-brede klokkenluidersbescherming door de petitie te ondertekenen.