Amsterdam, 18 juli 2017 – In een interview met Follow the Money, een platform voor onderzoeksjournalistiek, deed de Amerikaan Richard Bistrong zijn verhaal. Nadat hij in 2007 tegen de lamp liep, transformeerde hij zich van corrupte wapenverkoper tot voorvechter van corruptiebestrijding. Nu vliegt hij de wereld rond om vanuit eigen ervaring bedrijven en overheden te informeren over corruptie en de aanpak daarvan.
Bistrong beschrijft in het interview dat hij in zijn tijd als handelaar van militaire goederen deals sloot, mede door het betalen van steekpenningen. Het betaalde smeergeld leverde hem bijvoorbeeld informatie op over concurrenten die meedongen bij overheidscontracten, zodat hij de laagste prijs kon aanbieden en het contract aan hem werd toebedeeld. Via deze weg verkocht hij onder meer pepperspray aan de Nederlandse politie. Daarnaast verkocht hij militaire goederen aan onder andere de veiligheidstroepen van de Verenigde Naties, het Georgische leger en de Koerdische regering. Deze werkwijze ging gepaard met een zeer luxueuze lifestyle: ik leefde toentertijd in de ‘wereld van Peter Stuyvesant’, aldus Bistrong in het interview.
Deal met de DOJ
Zijn geraffineerde en corrupte werkwijze bleek niet oneindig: in 2007 liep Bistrong tegen de lamp. Zijn werkgever achterhaalde de omkoping van enkele ambtenaren, en de FBI kwam hem op het spoor door een onderzoek naar één van zijn tussenpersonen. Naar aanleiding van deze onthullingen sloot Bistrong een deal: op 17 februari 2009 tekende hij een ‘plea agreement’. Derhalve bekende hij schuld en kwam hij een straf overeen met het Amerikaanse Openbaar Ministerie (DOJ). De straf bestond uit de maximale gevangenisstraf van vijf jaren en het helpen van de Amerikaanse autoriteiten bij de bestrijding van corruptie. Dit laatste werd in de vorm van een FBI-informantschap gegoten. Bistrong ging aan de slag als verkoopconsulent om corrupte wapenverkopers aan het licht te brengen door met afluisterapparatuur deals proberen aan te gaan. Deze bijdrage was lucratief: tientallen geïnteresseerden gingen in op de aangeboden deal en werden ‘gesnapt’. Na een periode van vijf jaar als FBI-informant zat Bistrong het resterende deel van zijn straf uit en kwam hij in december 2013 voorwaardelijk vrij. Naast Bistrong zelf, werd ook het handelen van zijn voormalige werkgever – Amor Holding – gestraft. De firma sloot een schikking met de DOJ ter zake van omkoping en betaalde een boete van 9 miljoen euro.
Nieuwe carrière: Bistrong als (anti-)corruptie expert
Toen Bistrong vrij kwam besloot hij een ander carrièrepad te volgen: hij werd consultant op het gebied van anti-corruptie. Hij weet immers als geen ander hoe omkoping in de praktijk gaat en wat bedrijven en overheden daar tegen kunnen doen. Een goed voorbeeld van zijn nieuwe carrièrepad is onder andere te vinden in zijn artikelen op de ‘FCPA-blog‘, LinkedIn en zijn website. Bistrong deelt diverse anti-corruptiegeluiden, van zichzelf en anderen. Gisteren publiceerde hij een video waarin hij het onderwerp ‘FCPA due-diligence’ aansneed met Joseph Spinelli, Senior Managing Director van Kroll. Zij vroegen zich onder andere af hoe vaak een onderneming – die gebruik maakt van tussenpersonen – deze derden moeten onderzoeken, en hoe ver een dergelijk onderzoek moet gaan. Kan een onderneming die gebruikt maakt van tussenpersonen, al dan niet in risicolanden, volstaan met een eenmalige due diligence bij aanstelling? De heren denken van niet.
Deze video is slechts een van de talloze manieren waarop hij tracht de wereld te informeren over corruptie. Deze nieuwe (maatschappelijke) functie op het gebied van voorlichting, compliance en corruptiebestrijding blijft niet onopgemerkt: in 2015 maakte hij deel uit van één van de honderd ‘Most Influential in Business Ethic’s’ en begin dit jaar werd hij uitgeroepen tot ‘Compliance Week’s list of Top Minds’. Naast het geven van voorlichting is hij betrokken bij diverse organisaties op het gebied van corruptiebestrijding. Zo was hij aanwezig bij de Algemene Ledenvergadering van Transparency International Nederland op 4 april j.l. en sprak hij vorige maand op een congres in Londen.