Amsterdam, 7 februari 2019 – Wie regeert het eurogebied? Het informele karakter van de Eurogroep en de beperkte transparantie in de besluitvorming maken dit een moeilijke vraag om te beantwoorden. Maar weten wie de baas is, is de allereerste voorwaarde voor democratische verantwoording. Uit het rapport “Vanishing Act” van Transparency International EU blijkt dat de manier waarop het overleg van de Eurogroep is opgezet goede controle onmogelijk maakt.
De besluiten van deze “informele regering van de eurozone” beïnvloeden de levens van miljoenen mensen. De manier waarop het overleg is opgezet maakt goede controle onmogelijk. De ministers van Financiën van de negentien eurolanden moeten wel verantwoording afleggen aan hun nationale parlementen, maar deze vorm schiet ernstig tekort.
Let’s face it, the Eurogroup as we know it is a rather pale imitation of a democratic body – Pierre Moscovici.
Eurogroep moet officiële instantie worden
Volgens TI-EU zou de Eurogroep een officiële instantie moeten worden, net zoals het Europees Stabiliteitsmechanisme (ESM), het permanente noodfonds onder controle van de Eurogroep. Een nationale minister die de groep voorzit leidt onvermijdelijk tot belangenconflicten, aldus TI-EU. Dat de huidige voorzitter van de Eurogroep, de Portugees Mario Centeno, geregeld (op vrijwillige basis) vragen beantwoordt in het Europees Parlement is onvoldoende om verantwoording af te leggen.
Het voorzitterschap moet een fulltime functie worden, met meer onder democratisch toezicht van nationale parlementen en de Europese volksvertegenwoordiging. Het EU-parlement moet medezeggenschap krijgen, aldus de aanbevelingen in het rapport.
Zeggenschap Eurogroep
De eurogroep is een gremium van de Europese Unie, waarin de lidstaten van de eurozone hun fiscaal en economisch beleid coördineren, met als doel het functioneren van de Economische en Monetaire Unie zeker te stellen. Het zijn de ministers van Financiën van de eurolanden die het beleid voeren.
De Eurogroep kan nationale begrotingen verwerpen, boetes opleggen, economisch beleid voorschrijven en voorwaarden stellen voor steun aan landen in crisis, zoals gebeurde bij Cyprus, Griekenland, Ierland, Portugal en Spanje. Volgens TI-EU zijn alleen Frankrijk en Duitsland in staat alle informatie te behappen en nemen andere landen besluiten zonder overzicht en afdoende parlementaire controle.
De vorige Eurogroep-voorzitter, Jeroen Dijsselbloem, heeft pogingen ondernomen de transparantie te verhogen, maar veel blijft nog buiten het zicht. De ministers vinden het volgens TI wel prettig zich achter “Brussel” te kunnen verschuilen.