Amsterdam, 23 juni 2025 – Vandaag, op Wereldklokkenluidersdag 2025, eren we de moed en vastberadenheid van mensen die zich uitspreken tegen misstanden en vieren we de positieve veranderingen die ze teweegbrengen. In dat licht vertelt Transparency International Nederland het verhaal van klokkenluider Ina Hut die als directeur van Wereldkinderen de misstanden en gevaren voor kinderhandel in de adoptiewereld aan het licht bracht. Na een lange strijd vol weerstand en intimidatie, is twintig jaar na dato dan toch bereikt wat ze beoogde: er worden sinds mei 2024 geen nieuwe interlandelijke adoptieprocedures meer opgestart. Als erkenning voor de moed en het doorzettingsvermogen die Ina Hut heeft getoond bij het aankaarten van misstanden in de adoptiewereld, reikt Transparency vandaag de Spotlight Award aan haar uit.

Hut spreekt zich uit nadat zij begin 21ste eeuw signalen ontvangt over ernstige misstanden in de adoptiewereld. De vraag naar adoptiekinderen is vele malen hoger dan het aanbod, met alle risico’s op kinderhandel. Ina Hut dacht destijds nog dat ze het systeem van binnenuit wel kon verbeteren, maar het is vechten tegen de bierkaai. Ze probeert het bij verschillende instanties aan te kaarten en spreekt zich gedurende zes en een half jaar vele malen publiekelijk zeer kritisch uit over adoptie. Het wordt haar niet in dank afgenomen. Ze ondervindt veel weerstand vanuit adoptie-ouders, vanuit het Ministerie van Justitie en Veiligheid maar ook van collega-vergunninghouders en directe collega’s.

Adoptie vol marktwerking en corruptie

Ina Hut studeert pedagogiek en bedrijfskunde. Ze heeft een eigen onderneming, is adviseur bij werkgeversorganisatie VNO-NCW en directielid van Universiteit Nyenrode. Omdat Hut graag iets wil doen voor de minder bedeelden, maakt ze begin 2003 vervroegd de overstap naar de non-profitsector: de adoptiewereld. Vervroegd, mede ook door het overlijden van haar eerste kindje tijdens de geboorte. Ina Hut begint als directeur van Wereldkinderen met het idee dat kinderen werden geadopteerd vanuit het belang van kinderen maar kwam bedrogen uit. Ze staat zelf ook ingeschreven voor adoptie. Na een kijkje achter de schermen, schrikt ze van wat ze aantreft: een schadelijk systeem van marktwerking en corruptie waarin de vraag voor adoptiekinderen het aanbod stimuleert. Het is zelfs reden voor haar om een jaar na haar aantreden als directeur van Wereldkinderen, na 12 jaar op de wachtlijst te hebben gestaan, haar eigen adoptieprocedure stop te zetten.

Kinderen afgenomen en doorverkocht

In 2005 begint de reeks adoptieschandalen met misstanden rond adopties in onder meer India, Haïti en Colombia. Als Hut hoort dat Chinese kindertehuizen geld betalen voor de aanvoer van vondelingen, reist ze zelf naar China én verzoekt zij het ministerie van Justitie dringend om bij de Chinese autoriteiten opheldering te vragen. Justitie reist naar China, spreekt met de Chinese autoriteiten en rapporteert terug dat Nederland zich volgens China geen zorgen hoeft te maken.

Die geruststelling blijkt geen cent waard. De media reizen in 2008 ook af naar China en spreken onder andere met een kindertehuisdirecteur die verklaart dat er stelselmatig geld wordt betaald voor de aanvoer van vondelingen en lokale overheden die kinderen van hun ouders afpakken en doorverkopen aan de hoogste bieder voor adoptiedoeleinden. Er is een Kamermeerderheid voor een adoptiestop uit China maar de minister van Justitie wil eerst de Chinese autoriteiten horen. China stelt dat er geen kinderen worden afgenomen en eventuele misstanden worden aangepakt. Vervolgens geeft de minister van Justitie aan dat men moet vertrouwen op de verklaring van de Chinese autoriteiten.

Hier ligt volgens Hut precies het probleem in de adoptiewereld: je kunt niet 100% werken op basis van vertrouwen. Centrale autoriteiten en vergunninghouders zoals de stichting Wereldkinderen moeten in de ondoorzichtige wereld van adoptie kunnen werken maar niemand heeft de bevoegdheden om de gang van zaken in China te kunnen controleren. Bovendien laat de minister van Justitie volgens Hut de handelsbelangen met China prevaleren boven de belangen van kinderen. Dit terwijl het ministerie van Justitie verantwoordelijk is voor de bewaking van het Haags Adoptieverdrag.

Justitie steekt stokje voor onafhankelijk onderzoek

De Chinese overheid laat in een brief aan Justitie weten niet gediend te zijn van Nederlandse bemoeienis. Hut blijft echter nieuwe geluiden horen over misstanden met adopties. Ze wil een nader onderzoek, bij voorkeur internationaal en onafhankelijk. Maar daar steekt Justitie een stokje voor. Het ministerie dreigt met het intrekken van de vergunning van de stichting Wereldkinderen als Hut dit doorzet. Hut wijt dat aan de vooropstaande handelsbelangen met China en geeft aan dat Justitie zelf met haar heeft gedeeld dat er in de relatie met China met meer belangen dan alleen adoptiebelangen rekening gehouden dient te worden gehouden. Hut probeert het nog op papier te krijgen maar is na zes en een half jaar strijd van binnenuit volledig op. In korte tijd is ze van alle stress 18 kilo afgevallen. Ze besluit de noodklok te luiden door haar functie als directeur van Wereldkinderen publiekelijk neer te leggen.

Enige vorm van erkenning

Uiteindelijk besluit minister Weerwind, na meerdere kritische geluiden en rapporten, in 2024 om geen nieuwe interlandelijke adoptieprocedures meer op te starten, maar Hut geeft aan dat de pro-adoptie lobby sindsdien alweer in volle gang is. Het doet haar goed dat de aanvragen voor adoptie na haar publieke aftreden als directeur van Wereldkinderen in 2009 aanzienlijk zijn verminderd. Immers, de vraag creëert het aanbod. Kritische rapporten van de Raad van Strafrechtstoepassing & Jeugdbescherming (2016) en de Commissie Joustra (2021) die onderschrijven wat Hut al jaren aan de kaak stelt, voelen voor haar als erkenning.

Maar helaas krijgen klokkenluiders nog steeds geen applaus. Na haar vertrek bij Wereldkinderen heeft ze vijf jaar lang geen betaalde functie. Tot haar grote verrassing wordt ze eind 2014 geselecteerd door CoMensha (het Nederlands Coördinatiecentrum tegen Mensenhandel) om per 1 januari 2015 benoemd te worden tot directeur – bestuurder. Hier kan ze haar strijd tegen mensenhandel voortzetten. Bij CoMensha zet zij ook de strijd tegen adoptie op de agenda. Voor haar inspanningen tegen kinderhandel en mensenhandel ontvangt Ina Hut in 2024 een Koninklijke onderscheiding tot ‘Officier in de Orde van Oranje-Nassau’.

Uitreiking Spotlight Award op Wereldklokkenluidersdag

Transparency International Nederland reikt vandaag de Spotlight Award aan Ina Hut uit, een award aan individuen die zich uitzonderlijk hebben ingezet voor transparantie en integriteit. Eerder werd deze award uitgereikt aan Frits Veerman, een klokkenluider bekend van het atoomspionageschandaal, en aan Laurens Dassen, fractievoorzitter van Volt.

Als erkenning voor de moed en het doorzettingsvermogen die Ina Hut heeft getoond bij het aan de kaak stellen van misstanden in de adoptiewereld, mag Ina Hut de Spotlight Award 2025 in ontvangst nemen. Marjo van den Broek, bestuurslid van TI-NL en voorzitter van de TI-Commissie Bescherming Klokkenluiders: “Tot op de dag van vandaag blijft Ina Hut zich inzetten voor de goede zaak, ondanks de offers die zij hiervoor al ruim 20 jaar heeft moeten brengen, waardoor zij deze award meer dan verdient.”

Wil jij TI-NL ondersteunen in haar strijd voor klokkenluidersbescherming, politieke integriteit en een samenleving vrij van corruptie? Word dan lid, of steun ons via een donatie: