Den Haag, 18 december 2025 – Klokkenluiders zijn wereldwijd de belangrijkste tipgevers bij het onthullen van corruptie en fraude maar de bescherming laat te wensen over met maar liefst 80% van de melders die negatieve gevolgen ervaren voor werk en inkomen. Ondanks de versterkte Wet bescherming klokkenluiders, hebben melders die aan de bel trekken over vermeende corruptie helaas nog steeds geen garantie op bescherming. Daarom publiceert Transparency International Nederland de nieuwe Speak Up Guidelines voor werknemers, om mensen die overwegen misstanden in hun werkomgeving te melden, te ondersteunen.

De Nederlandse Wet bescherming klokkenluiders (Wbk) is in februari 2023 in werking getreden. Deze wet implementeert
de Europese Klokkenluidersrichtlijn en vervangt de voorgaande Wet Huis voor Klokkenluiders. De Wbk heeft als doel verdere schade aan de maatschappij te voorkomen en degenen die zich uitspreken te beschermen en te ondersteunen, ongeacht of ze werkzaam zijn bij een bedrijf, de overheid of een niet-gouvernementele organisatie.

Klokkenluider tipgever #1

Klokkenluiden wordt erkend als een van de meest effectieve manieren om misstanden te identificeren en te voorkomen. Maar liefst 43% van alle fraudegevallen wordt ontdekt door een melding waarvan de helft afkomstig is van werknemers. De bekende corruptie- en fraudeschandalen zijn in veel gevallen aan het licht gekomen omdat werknemers ze hebben gemeld bij hun werkgever, toezichthouder of in de media. Er wordt zelfs aangenomen dat er meer gevallen van corruptie en fraude zijn onthuld door klokkenluiders dan enige andere actor – inclusief de politie of de media. Dat is op zich niet verrassend, aangezien werknemers de meest waarschijnlijke getuigen zijn van misstanden binnen hun organisaties. Veel werkgevers realiseren zich dat en moedigen hun werknemers aan op zich uit te spreken tegen wangedrag op de werkvloer. Zij erkennen de voordelen van het op de hoogte zijn van die zaken die fout (dreigen te) gaan binnen hun organisatie en maken gebruik van de gelegenheid het op te lossen voordat het leidt tot de afbreuk van normen en waarden en het verlies van reputatie, winst, aandeelhouders en klanten. Ze weten ook dat het doen van meldingen de kosten van fraude vermindert.

Desalniettemin, besluiten om je uit te spreken en een (vermoeden van een) misstand te melden, kan een ingrijpende ervaring zijn. Bovendien worden werknemers vaak onbewust klokkenluider. Ze zien of detecteren iets wat vreemd of niet goed is in de organisatie en worden gedurende het proces van hun melding een klokkenluider omdat hun melding niet (goed) is opgepakt. Klokkenluiders worden soms beschuldigd van een gebrek aan loyaliteit aan de mensen met of voor wie ze werken. Veel werknemers die een vermoeden van een misstand op de werkvloer hebben gemeld, zijn hun baan of kans op promotie verloren, geïsoleerd geraakt op het werk en hebben persoonlijk geleden. Daarom is het belangrijk dat potentiele melders op de hoogte zijn van de mogelijke risico’s die zij lopen na het doen van een melding en weten welke stappen ze kunnen nemen om deze risico’s te minimaliseren.

Speak Up guidelines voor werknemers in Nederland

TI-NL wil potentiële melders helpen op een veilige manier melding te doen van vermoedens van misstanden. De guidelines “How to Speak Up at the workplace in the Netherlands” zijn bedoeld om iedereen op de werkvloer in Nederland te helpen de belangrijkste klokkenluiderswetgeving, de Wet bescherming klokkenluiders, te doorgronden zodat werknemers weten welke vragen ze moeten stellen en stappen ze moeten doorlopen om wettelijke bescherming te kunnen genieten. De guidelines geven ook praktische tips over hoe je veilig een melding kan doen.

Vorige week, op de Internationale Dag tegen Corruptie, presenteerde TI-NL de gratis e-learning “Veilig melden op de werkvloer”. De e-learning is bedoeld voor potentiële klokkenluiders en werknemers in het algemeen zodat ze begrijpen wat klokkenluiden inhoudt, welke overwegingen ze moeten maken alvorens te besluiten melding te doen, hoe ze op een veilige manier kunnen melden op de werkvloer en welke rechten en bescherming klokkenluiders hebben.

De Speak Up Guidelines zijn hier gratis te downloaden en de e-learning “Veilig melden of de werkvloer” is voor iedereen kosteloos hier te volgen.

Wil jij TI-NL ondersteunen in haar strijd voor klokkenluidersbescherming, politieke integriteit en een samenleving vrij van corruptie? Word dan lid, of steun ons via een donatie: