Amsterdam, 8 maart 2018 – Wie het internationale nieuws volgt, kan het niet zijn ontgaan – de meest recente serie van aanklachten tegen de Israëlische premier Benjamin Netanyahu lijken in een stroomversnelling te zijn geraakt. Netanyahu, wie al vaker in opspraak is geweest voor mogelijke corruptie, wordt verdacht van verschillende zaken met betrekking tot omkoping en machtsmisbruik.
Meerdere vermeende Israëlische corruptieschandalen rondom Netanyahu
De aanklachten spelen zich af rondom drie thema’s waarbij Netanyahu of zijn staf betrokken zouden zijn geweest. Het eerste onderzoek, Zaak 1000, focust zich op giften aan het adres van Netanyahu en zijn vrouw, Sara. In recente jaren zouden ze stelselmatig giften hebben ontvangen en hebben afgedwongen. In ruil hiervoor zou Netanyahu zijn donoren een voorkeursbehandeling hebben gegeven. Op de lijst van giften staan onder andere luxe kleding, sigaren en champagne, en worden in totaal op een waarde van circa 230.000 euro geschat. Netanyahu geeft aan dat de cadeaus stuk voor stuk persoonlijk van aard waren, en dat hier geen prestatie tegenover stond.
Andere aanklachten hebben betrekking op de vermeende inmenging van Netanyahu in de landelijke media. Zaak 2000 heeft betrekking op de nationale krant Israel Hayom, en kwam begin 2017 aan het licht. Netanyahu’s staf zou gevraagd hebben om een positieve weerspiegeling van Netanyahu in de krant. In ruil hiervoor zou de premier, via nieuwe wetgeving, een concurrentievoordeel voor Israel Hayom bedingen. Ook zaak 4000 betreft een mogelijke regeling tussen Netanyahu en media – in dit geval het mediaconglomoraat Bezeq en hun krant Walla!. Van deze meest recente aanklacht blijken ook geluidsopnames van Walla!’s topman Ilan Yeshua te zijn, waarin het voorstel van Netanyahu besproken wordt.
Weer een andere situatie, Zaak 1270, heeft betrekking tot een poging tot omkopen van de rechter Hila Gerstel. Gerstel zou een aanbod hebben gekregen voor een hogere aanstelling, in ruil voor het laten vallen van aanklachten tegen Netanyahu’s vrouw Sara. Gerstel weigerde.
Nauwer net rondom Netanyahu door nieuwe getuige
De zaken spelen al enige tijd, maar recente ontwikkelingen lijken de situatie voor Netanyahu moeilijker te maken. Een belangrijke ontwikkeling hierin was het naar voren treden van een belangrijke nieuwe getuige, Schlomo Filber. Filber, die voorheen een hoge positie binnen het Ministerie van Communicatie bekleedde, wil nu voor strafvermindering een boekje opendoen over de premier. Naar aanleiding van de getuigenis ziet de Israelische politie voldoende redenen om Netanyahu aan te klagen.
De recente ontwikkelingen hebben nog niet tot een aanklacht geleid. Wel werden Netanyahu en zijn vrouw op 2 maart apart van elkaar verhoord. Netanyahu blijft de aantijgingen ontkennen.
Netanyahu’s familie onder de loep
Het verhoor en de nieuwe aantijgingen staan niet los – de Netanyahu familie zijn vaker in opspraak gekomen na weinig integer gedrag. Sara Netanyahu kwam geregeld in het nieuws voor het gebruik van publieke gelden voor haar uitbundige levenstijl en haar mogelijk inmenging in de Bezeq zaak. In 2012 werd, in een onderzoek naar het uitgavepatroon van de familie, duidelijk dat de familie onder meer 1.400 euro voor geurkaarsen had uitgegeven op kosten van de belastingbetaler.
Ook hun zoon Yair werd onlangs in verlegenheid gebracht toen een opname van hem uit 2015 gepubliceerd werd. In de opname, gemaakt tijdens een wilde avond stappen, schept hij onder andere op over een onderlinge miljardendeal tussen zijn vader en de vader van een van de andere feestgangers.
Exit Netanyahu?
Hoewel de situatie voor Netanyahu netelig is, is de vraag of het uiteindelijk gaat leiden tot een werkelijke corruptieaanklacht. De premier is vaker in opspraak gekomen in verband met corruptieschandalen, en ook heeft de politie in 1997 en 1999 al aangespoord tot vervolging. De aanklager is hier echter niet eerder op over gegaan.
Het brede scala aan vermeende corruptieschandalen, gecombineerd met het naar voren treden van Filber als getuige, maakt de situatie voor Netanyahu echter benard. De getuigenis, gecombineerd met ander bewijsmateriaal, geeft een nieuwe situatie waarin een aanklacht tegen de premier mogelijk spoedig kan volgen.