Amsterdam , 17 juni 2025 – De Tweede Kamer heeft vanmiddag de ‘Wet regels vervolgfuncties bewindspersonen’ aangenomen. De wet zorgt voor betere regulering van de draaideurpolitiek en duidelijke lobbyregels voor oud-bewindspersonen. Het is een belangrijke stap naar meer politieke en bestuurlijke integriteit in Nederland. Transparency International Nederland (TI-NL) is verheugd dat na haar jarenlange inzet, samen met meerdere Kamerleden, de wet er nu is.

De nieuwe wet verplicht oud-bewindspersonen om binnen twee jaar na hun aftreden advies te vragen bij het Adviescollege Rechtspositie Politieke Ambtsdragers (ARPA) voordat zij een nieuwe functie in het publieke of private domein aannemen. Ook wordt in deze periode lobbycontact met ambtenaren van het voormalig ministerie verboden.

Overwinning voor integriteit

TI‑NL beschouwt de wetsaanname als een grote overwinning in de strijd tegen belangenverstrengeling en de beruchte politieke draaideur. Met dank aan gedreven Kamerleden als Michiel van Nispen (SP), Laurens Dassen (Volt), Glimina Chakor (GL‑PvdA), Joost Sneller (D66) en Sander van Waveren (NSC), is een breed pakket aan maatregelen gerealiseerd. Hun inzet verdient waardering. Deze wet is dankzij hun harde werk mogelijk geworden.

Waarom deze wet?

Het is belangrijk dat er een wet is die regels stelt aan de vervolgfuncties van bewindspersonen om belangenverstrengeling en de schijn daarvan te voorkomen. Na hun politieke functie beschikken bewindspersonen over veel kennis, invloed en netwerken. Zonder regels kunnen zij deze inzetten voor eigen of andermans voordeel, bijvoorbeeld in het bedrijfsleven of lobbyorganisaties. Dit kan het vertrouwen van burgers in de politiek ondermijnen. Een wettelijke regeling zorgt voor transparantie, integriteit en gelijke kansen. Het helpt machtsmisbruik te voorkomen en versterkt de democratische rechtsstaat. Heldere regels bieden duidelijkheid voor zowel bewindspersonen als samenleving.

Belangrijke verbeteringen dankzij aangenomen amendementen

In een eerder artikel benoemde TI-NL het belang van bepaalde amendementen, aangezien deze de wet nog beter konden maken. TI-NL is zeer tevreden dat meerdere belangrijke amendementen door de Tweede Kamer zijn aangenomen. Zo wordt de bestaande Gedragscode integriteit voor bewindspersonen wettelijk verankerd, wat een einde maakt aan de vrijblijvendheid van deze regels. Verder is vastgelegd dat advies van het ARPA verplicht is bij elke ontheffing, zodat geen uitzonderingen mogelijk zijn zonder onafhankelijke beoordeling. Daarnaast wordt dankzij een voorstel van Chakor de wet bovendien al na drie jaar geëvalueerd, wat snelle bijsturing mogelijk maakt.

Ook op het gebied van sanctionering zijn overwinningen geboekt. De aangenomen motie van Chakor roept op om bij de wetsevaluatie expliciet te onderzoeken of, en zo ja hoe, er een juridisch sanctiemechanisme kan worden toegevoegd aan de wet. Daarnaast vraagt een aangenomen motie van Six Dijkstra (NSC) en Van Waveren om de mogelijkheid van boetes of bestuurlijke sancties te verkennen, en deze inzichten te betrekken bij de evaluatie.

Kritische kanttekening

Ondanks de overwinning, had de wet op een paar plekken nog sterker gekund. Het amendement van het lid Chakor om een controlemechanisme toe te voegen aan de wet, waarmee het ARPA de juistheid zou controleren van gegevens die bewindspersonen aanleveren, werd verworpen. Zo’n controle zou fouten of onvolledige informatie in het adviesproces kunnen voorkomen. Ook haalde het amendement van Van Nispen voor een uitbreiding van het lobbyverbod tot álle ambtenaren het niet. Daarnaast was er geen meerderheid voor het amendement van Van Nispen en Sneller om de uitzondering op het lobbyverbod, waarbij zakelijk contact tussen een oud- en een zittend bewindspersoon mogelijk blijft, te schrappen. Deze uitzondering creëert risico op belangenverstrengeling, zoals in het verleden bleek toen oud-minister Cora van Nieuwenhuizen zich na haar vertrek bemoeide met haar opvolger Rob Jetten.

Wil jij TI-NL ondersteunen in haar strijd voor klokkenluidersbescherming, politieke integriteit en een samenleving vrij van corruptie? Word dan lid, of steun ons via een donatie: