Amsterdam, 23 september 2010 (door: Johan Wempe) – 278, dat is het aantal organisaties, instituties en regels dat Michel van Hulten beschrijft in zijn boekje “State of anti-corruption and integrity in the Netherlands, 2010”. Het gaat allemaal om organisaties, instituties en regels, die gericht zijn op het voorkomen van corruptie en het verzekeren van integriteit in Nederland. Nationaal en internationaal. Het boekje is uitgegeven door TI Nederland samen met Saxion.
Michel van Hulten, die na zijn politieke en ambtelijke carrière weer terug is bij zijn eerste liefde, de wetenschap, heeft jaren aan het overzicht gewerkt. Van Hulten is sinds enkele jaren als lector verbonden aan de Academie Bestuur en Recht van Saxion. Hier is hij een stuwende kracht achter het onderzoeksprogramma gericht op corruptiepreventie.
Goed wetenschappelijk onderzoek kan niet zonder gedegen empirisch onderzoek. Zo is Michel zeer kritisch op de TI Corruptie Perceptie Index. Deze is gebaseerd op percepties en niet op hetgeen er werkelijk in een samenleving gebeurt. Al sinds jaar en dag verzamelt hij alle informatie over de manier waarop we in Nederland corruptie-preventie hebben georganiseerd en welke internationale organisaties en regels op de Nederlandse situatie van toepassing zijn. Het resultaat is het boekje “State of anti-corruption and integrity in the Netherlands, 2010”.
Voor de nieuwste editie heeft hij talloze websites uitgeplozen en een groot aantal mensen per email benaderd. Interessant is ook dat een groep studenten meegewerkt heeft door gericht websites en publicaties te onderzoeken en organisaties te benaderen. Voor de studenten een hele ervaring. Vraag maar als student aan een ambtenaar van een gemeente of een public affairs manager van een bedrijf wat gedaan wordt om corruptie te voorkomen. Vaak werden de studenten gelijk doorverbonden met de hoogste baas. Het ging kennelijk om gevoelige zaken.
Het resultaat is een waardevol naslagwerk voor iedereen die actief is op het gebied van corruptie-preventie en integriteit bevordering, voor de wetenschapper, de onderzoeksjournalist, maar ook de manager van een bedrijf of de leidinggevende van een ambtelijke organisatie.
278 organisaties, instituties en regeling is wel erg veel. Wat zegt dat over corruptiepreventie in Nederland? Is het een ingewikkeld vraagstuk? Moet voor elke situatie een eigen organisatie of regeling in het leven geroepen worden? Het beschikken over veel organisaties en regelingen is echter nog geen bewijs dat corruptiepreventie in Nederland goed georganiseerd is. Mogelijk zien we door de bomen het bos niet meer. Mogelijk leidt de onoverzichtelijkheid juist tot ruimte voor allerlei ongewenste praktijken.
Wordt het niet eens tijd om de bezem door al die organisaties en regelingen te halen? Een mooie opgave voor een vervolgonderzoek. Dat is dan niet meer louter empirisch. De vraag naar een effectief integriteitsysteem is een normatieve vraag. Dankzij het monnikenwerk van Michel van Hulten kunnen we die vraag nu stellen.
Alle leden van TI krijgen het boekje thuis toegestuurd.
Geïnteresseerden kunnen het boekje opvragen bij mevr. L. Kempering. Telefoon: 053-4871025. Email: l.s.a.kemperink@saxion.nl of bij Transparency International Nederland via communicatie@transparency.nl.