De Corruption Perceptions Index in breder perspectief

Bart VolleberghAlgemeen, Corruptie, CPI

Amsterdam, 5 augustus 2021 –Transparency International Nederland vindt het belangrijk dat leden hun eigen geluid laten horen en wij geven dit graag een podium. Recent ontvingen wij noten op de Corruption Perceptions Index (CPI), het jaarlijks gepubliceerde rapport dat wereldwijde corruptie in kaart brengt. De opmerkingen zijn ingestuurd door TI-NL lid Michel van Hulten, voormalig Tweede Kamerlid en Lector Governance aan de Saxion Hogeschool.

De analyse van de heer van Hulten richt zich op de bronnen van de CPI, de methodiek en trekt op basis daarvan het nut van de CPI als campagnetool in twijfel. U kunt de volledige analyse van de heer van Hulten lezen op Civis Mundi via deze link.

TI-NL ziet ook beperkingen CPI

De observaties van de heer van Hulten zijn niet nieuw. Onderzoeken hebben meestal beperkingen door opzet en scope, de CPI is daar geen uitzondering op. De CPI richt zich met name op corruptie in de publieke sector, waardoor bedrijfscorruptie en maatschappelijke opinies over corruptie buiten beschouwing blijven. Dat is een aanzienlijke beperking. Transparency International publiceert ook de Global Corruption Barometer, waar burgers gevraagd wordt om hun ervaringen met corruptie. Nederland was dit jaar aan de beurt. De beperkingen van de CPI doen weinig af aan de waarde van deze unieke wereldwijde index als meetlat van publieke corruptie. De CPI wordt door grote bedrijven, internationale organisaties en overheden gebruikt in hun analyses. De methode is door veel wetenschappers als betrouwbaar bevonden en blijft ondanks de beperkingen de wereldwijde standaard voor overheden, bedrijven en maatschappelijk middenveld.

TI-NL probeert de focus van de CPI in haar campagnes ook helder te communiceren. Zo benadrukken wij bijvoorbeeld het belang van de Exporting Corruption rapportage, als meetlat van corruptie door internationaal opererende bedrijven. Het jaarcongres van TI-NL in 2020 was aan dit onderwerp gewijd. Met aandacht voor de gebrekkige vervolging van Nederlandse bedrijven die zich in het buitenland schuldig maken aan omkoping. Het feit dat bedrijfscorruptie in de CPI buiten zicht blijft, zou suggereren dat corruptie weinig voorkomt bij bedrijven in Westerse landen en Nederland. Dit is absoluut niet het geval, zoals ons meest recente Exporting Corruption report nog eens heeft laten zien. Wij zijn blij dat TI-S met de recente trouble-at-the-top campagne hier meer aandacht aan besteed.

Het zelfbeeld kantelt

We zien dat het genoegzame zelfbeeld van Nederland aan het kantelen is. Nederlands begrijpen goed begrijpen dat de 8ste plaats op de CPI niet het hele verhaal verteld. De Corruption Barometer 2021 geeft een goed beeld van wat burgers denken over corruptie in hun land. Nederland komt daar niet rooskleurig uit. Zo is 40% bang voor repercussies wanneer zij misstanden melden en heeft 23% van de Nederlands gebruik gemaakt van hun netwerk om een overheidsdienst te verkrijgen.