Amsterdam, 17 december 2021 – Afgelopen week lanceerde het Extractive Industries Transparency Initiative (EITI) een nieuwe website. Dat is goed nieuws: op deze website is meer informatie over de delfstoffenindustrie beter toegankelijk gemaakt. Op de website zijn bijvoorbeeld open data bestanden te vinden met financiële gegevens van industrie en overheid. Meer openheid en toegankelijke informatie draagt bij aan het bestrijden van corruptie in de grondstoffensector. Transparency International Nederland werkt mee in de Nederlandse afdeling van het EITI.
Paul Vlaanderen, voorzitter van TI-Nederland en EITI deelnemer stelt: “Deze website is een belangrijke stap naar beter inzicht in de geldstromen tussen overheid en industrie. Nu is het tijd voor een actieve rol van het EITI in het maatschappelijk debat over onder meer de energietransitie. Die zal met veel geld gepaard gaan en dus naar verwachting een heel nieuwe dimensie toevoegen aan de financiële relaties tussen overheid en industrie; EITI zal die nieuwe dimensie goed in kaart moeten brengen”.
Het Extractive Industries Transparency Initiative (EITI) is een wereldwijd initiatief om de geldstromen van grondstoffensectoren transparanter te maken en zo corruptie tegen te gaan. Het EITI hanteert een standaard voor good governance bij het gebruik van olie, gas en minerale bronnen. Aangesloten landen moeten deze standaard toepassen. Het EITI wil overheids- en bedrijfssystemen versterken door financiële transparantie te bevorderen en bij te dragen aan het publieke debat. In elk land wordt het EITI ondersteund door een coalitie van overheid, bedrijven en het maatschappelijk middenveld. In Nederland maakt TI-NL hier deel van uit, samen met de FNV en de OSF.
Corruptie in de grondstoffensector
De opbrengsten van het winnen van natuurlijke hulpbronnen dienen ten goede te komen aan de burgers in een land. Helaas gebeurt dat niet altijd. Het gaat om zeer grote belangen. Door corruptie bij de aanbesteding en winning van natuurlijke hulpbronnen komen de opbrengsten vaak in handen van een kleine groep. Denk bijvoorbeeld aan ‘blood diamonds’, waarbij de opbrengsten van diamanten uit conflictgebieden worden gebruikt om rebellengroeperingen te financieren. Ook de welbekende ‘Russische oligarchen’ illustreren dat de opbrengsten van natuurlijke hulpbronnen niet altijd de bevolking van een land ten goede komen.
Helaas is ook Nederland soms betrokken bij dergelijke schandalen. De fraude met oliegelden van Isabel Dos Santos, presidentsdochter uit Angola, leidde in Nederland bijvoorbeeld tot geruchtmakende rechtszaken en schikkingen.
De EITI-standaard bestrijdt zulke activiteiten door openbaarmaking van financiële informatie in de grondstoffenindustrie te vereisen vanaf het punt van extractie, tot hoe inkomsten hun weg vinden naar de overheid en hoe ze het publiek ten goede komen. Accountants verifiëren de aangeleverde informatie. Op die manier wil het EITI zorgen voor meer inzicht en ‘fair play’ in het beheer van natuurlijke hulpbronnen en de opbrengsten hiervan.
Nieuwe website van het EITI
De nieuwe website van het EITI zorgt ervoor dat de samenleving betere toegang tot financiële informatie heeft: alles is nu gemakkelijk te vinden op één plek. Iedereen kan open EITI data downloaden en met een snelle samenvattingstool kerncijfers uit EITI-rapporten vergelijken. Ook zijn twee rapporten gepubliceerd met de financiële gegevens over de betaalstromen tussen de delfstoffenindustrie en de Nederlandse overheid in 2019 en 2020. TI-NL is als deelnemer aan het EITI in Nederland tevreden met de lancering.
