Amsterdam, 19 februari 2022 – Vandaag publiceert Transparency International Nederland, samen met de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden (NVvR), een motie voor de invoering van een giftenregister. Download de motie giftenregister hier! Bij het Oog op Morgen benadrukte Bahreddine Belhaj, voorzitter van de NVvR, dat integriteit op het lokale niveau nog vaak een ondergeschoven kindje is. Concrete actie, zoals deze motie, helpt om dit op de agenda te houden en Nederland weerbaarder te maken tegen integriteitsrisico’s.
Transparency International Nederland concludeert dat integriteit onder druk staat op het lokale niveau. Zo toont het meest recente Serious and Organised Crime Threat Assessment (SOCTA) van Interpol aan dat de verwevenheid tussen overheid en onderwereld steeds groter wordt. Daarnaast blijkt uit ons rapport Integrity Close to the Citizens dat de inrichting van goede integriteitsystemen aandacht vraagt, duidelijkheid (tone at the top) vanuit leidinggevende rollen en goede methoden voor sanctionering en bewustwording. Tot slot bleek uit onderzoek van TI-NL dat de aanbeveling van de VNG voor een giftenregister niet wordt uitgevoerd of deze niet publiek toegankelijk is.
Lees het volledige onderzoek hier.
Aanbevelingen bevordering integriteit
Om integriteit op het lokale niveau te versterken heeft TI-NL ook al een aantal belangrijke aanbevelingen gedaan:
- De gemeente publiceert regelmatig (maandelijks) het geschenkenregister en nevenfunctieregister in een openbaar sjabloon.
- De burgemeester en gemeentesecretaris stellen een heldere norm. Zij geven prioriteit aan de bevordering van integriteit (heldere tone at the top).
- Lokale partijen publiceren hun partijfinanciën. Daarnaast moeten alle donaties openbaar gemaakt worden. De Rijksoverheid dient subsidies te verstrekken aan lokale partijen om hen minder afhankelijk te maken van private donaties.
- De gemeente verstevigt de rol van de griffie/integriteitsambtenaar, reserveert een budget voor trainingen van raadsleden en ambtenaren en voor communicatie over integriteit op de website.
- De gemeente neemt een draaideurbeleid op in de gedragscode. Dit voorkomt dat raadsleden en andere ambtsdragers toekomstige private belangen meenemen in publieke besluiten.
- Een veilige meldcultuur is van cruciaal belang om interne misstanden aan te kaarten. Daarvoor moet het gemakkelijk en veilig zijn om een melding te doen. De gemeente stelt daartoe een meldpunt in.
Heeft u vragen over dit onderwerp in het algemeen of de hierboven genoemde aanbevelingen? Stuur ons een mail op communicatie@transparency.nl