G7 neemt mini-stapje om kleptocraten aan te pakken

Lousewies van der LaanAlgemeen

De leiders van de G7-landen probeerden het luchtig te houden toen ze afgelopen zondag bijeenkwamen in het historische Schloss Elmau in de Beierse Alpen.

Maar de vele crises waarmee we collectief worden geconfronteerd, zijn geen lachertje. Als exclusieve club van ’s werelds grootste en meest geavanceerde economieën hebben de G7-landen de verantwoordelijkheid om oplossingen te vinden voor mondiale problemen die zij zelf hebben helpen creëren.
Kleptocratie is precies zo’n probleem. Doordat de geavanceerde economieën er niet in slagen de vrije stroom van zwart geld over de grenzen tegen te houden, hebben autoritaire regimes hun macht kunnen consolideren en een aanslag kunnen plegen op het leven en de bestaansmiddelen van mensen.  Nadat Rusland Oekraïne was binnengevallen, leek het alsof de internationale gemeenschap dit eindelijk begreep. De multilaterale REPO-taskforce (Russian Elites, Proxies, and Oligarchs), die in de eerste plaats door de G7-landen is opgericht om corrupte Russische elites een veilige haven te ontzeggen, bood bijzonder veel hoop. De maandenlange stilte die daarop volgde baarde ons echter zorgen.
In de aanloop naar – en tijdens – de top van de G7-leiders hebben we de Duitse voorzitter  en andere leiders opgeroepen kleptocratie hoog op de agenda te zetten.
Onze oproep lijkt gedeeltelijk te zijn gehoord. U moet helemaal naar beneden scrollen naar pagina 25 van het communiqué van de G7 top om te zien dat het inderdaad een welkome erkenning bevat dat de G7 meer moet doen om grensoverschrijdende corruptie aan te pakken.

Wij waren bijzonder verheugd dat de G7 de REPO-taakgroep heeft verzocht verslag uit te brengen “over mogelijk te nemen maatregelen” om de internationale samenwerking te intensiveren. Wij hebben onmiddellijk gereageerd door eraan toe te voegen dat REPO niet alleen dat moest doen, maar ook hun daadwerkelijke vorderingen moest toelichten.  De volgende dag bracht de REPO een langverwachte update uit met een aantal interessante aanwijzingen. Zo hebben wij bijvoorbeeld vernomen dat de deelnemende landen zich ervan bewust zijn dat hun nationale rechtskaders moeten worden aangepast.
Zij hoeven niet verder te kijken dan onze recente studie waarin de belangrijkste zwakke punten van deze landen worden gediagnosticeerd. Onze nationale chapters hebben deze bevindingen gebruikt om hun landen ertoe aan te zetten te doen wat nodig is – in de Verenigde Staten bijvoorbeeld al met enig succes.
Om te laten zien dat ze echt harder zijn dan de kleptocraten, moeten de G7-leiders meer doen dan hen tijdelijk verbieden hun jachten te gebruiken. Ze moeten veel hoger mikken: op echte verantwoordingsplicht en systemische verandering.

Meer lezen?

Realiteitscontrole: Kan het Westen kleptocraten voor het gerecht brengen?

Hoe goed zijn de landen die de multilaterale inspanningen leiden om de tegoeden van Russische kleptocraten te bevriezen en in beslag te nemen, toegerust om resultaten te boeken? We hebben Australië, Canada, Frankrijk, Duitsland, Italië, Nederland, het VK en de VS onder de loep genomen.