Amsterdam, 26 juli 2017 – Deutsche Bank en JPMorgan Chase & Co. schikken naar verwachting gezamenlijk voor 127 miljoen euro om strafrechtelijke vervolging ter zake van de Liborfraude te voorkomen. Indien de voorgestelde schikking wordt goedgekeurd door de rechter, betalen de financiële instellingen respectievelijk 66 miljoen euro (Deutsche Bank) en 61 miljoen euro (JPMorgan). Uit documentatie van de rechtbank in Manhattan blijkt dat de banken in de schikkingsovereenkomst niet toegeven een fout te hebben gemaakt, noch aansprakelijk te zijn. In het Liborschandaal fraudeerden banken jarenlang met de rentetarieven die werden gehandhaafd bij interbancaire leningen. Het tarief werd bepaald door gegevens die bankhandelaren zelf opgaven.
JPMorgan en Deutsche bank zijn niet de enige instellingen uit de financiële sector die betrokken zijn geweest bij de Liborfraude en derhalve aanzienlijke schikkingen hebben getroffen. Citigroup en HSBC betaalden vorig jaar in dit kader al respectievelijk 23 miljoen dollar en 35 miljoen dollar. Ook de Nederlandse Rabobank moest zich verantwoorden en betaalde 774 miljoen euro om strafvervolging te voorkomen. Andere betrokkenen zijn Barclays, UBS, Mitsubishi UFJ Financial Group en Sumitomo Mitsui Trust Holdings.
De Liborfraude
Het schandaal omtrent de fraude met de Euribor- en Libor-rentetarieven werd in 2012 bij het grote publiek bekend toen investeerders meer dan twintig banken beschuldigden van het beïnvloeden van de tarieven voor eigen gewin. Libor staat voor Londen Interbank Offered Rate, met Euribor als Europese variant. Het is één van de belangrijkste tarieven in de financiële wereld: het vormt de basis voor onderlinge bancaire leningen, maar ook voor de meer reguliere leningen in de zin van hypotheken, kredieten en spaarrentes. De rentetarieven werden aanvankelijk op dagelijkse basis vastgesteld door aangesloten banken, op grond van hun verwachtingen. Gezien het feit dat het werd vastgesteld op basis van verwachtingen en niet op basis van daadwerkelijke cijfers, ontstond enige ruimte. De fraude ziet op het misbruik van de ruimte: de vaststelling werd door (een aantal) aangesloten internationale banken op een wijze gedaan, waarmee bijvoorbeeld de eigen handelspositie in financiële producten werd gesterkt. De beïnvloeding van het tarief zou hebben plaatsgevonden van 2006 tot 2011. De vraag wie daadwerkelijk is gedupeerd door het manipuleren van de tarieven is lastiger te beantwoorden omdat de tarieven zowel te hoog als te laag zijn ingeschaald. Het is derhalve zeer goed denkbaar dat er ook leningen zijn aangegaan tegen een relatief (te) lage rente.
Geplaagd door schandalen
De voorgenomen schikking is voor beide financiële instellingen niet het eerste schandaal op strafrechtelijk gebied dat recentelijk naar buiten is gekomen. De Deutsche Bank schikte begin dit jaar met de toezichthouders in de VS en het Verenigd Koninkrijk, ter zake van een aandeel in een witwas affaire in Rusland. De bank zou hebben geholpen bij het wegsluizen van 10 miljard dollar uit Rusland in de periode van 2011 tot 2015. Kort daarvoor – eind 2016 – trof de instelling een schikking voor 6,9 miljard euro met de Amerikaanse autoriteiten wegens de verkoop van giftige hypotheken en werd diens betrokkenheid bekend bij een Italiaans derivatenschandaal. Ook het Amerikaanse JPMorgan wordt geplaagd door schandalen: het schikte in november 2016 voor maar liefst 264 miljoen dollar wegens een omkopingszaak en was eind 2015 onderwerp van een strafrechtelijk onderzoek naar individuele bestuurders, wederom door de mogelijke verkoop van ‘rommelhypotheken’.