Amsterdam, 2 februari 2018 – Bulgarije is van 1 januari 2018 tot 30 juni 2018 voorzitter van de Raad van de Europese Unie (EU). Omdat het land geen deel uitmaakt van het grenscontrole-vrije gebied binnen de EU – het Schengengebied – kan de Bulgaarse bevolking nog niet vrij reizen binnen dit gebied. Bulgarije wil daarom graag toetreden tot de Schengenzone. De Nederlandse regering heeft hier echter haar twijfels over.
Premier Mark Rutte heeft twijfels over de grensbewaking en over de corruptie in Bulgarije en dwarsboomt om die reden het toetreden van het land tot de Schengenzone. Nederland, gesteund door Duitsland en Frankrijk, ligt al sinds 2011 dwars. Toenmalig minister voor Immigratie en Asiel Gerd Leers zei destijds dat je niets opschiet met technisch hoogstaande paspoortlezers als de persoon die het apparaat bedient corrupt is. Corruptie is nog steeds wijdverbreid in Bulgarije. Het land staat op plaats 75 in de Corruption Perceptions Index 2016 van Transparency International.
Bulgarije in Schengen
Het Schengengebied bestaat nu uit 22 EU-landen en vier niet-EU landen waar paspoortvrij kan worden gereisd. Nieuwsuur meldt dat de belangen rondom deze kwestie groot zijn. Als Bulgarije namelijk toetreedt tot het Schengengebied, wordt het land verantwoordelijk voor een gezamenlijke buitengrens.
Een hek van 269 kilometer lang fungeert als buitengrens en moet zo illegale migranten tegenhouden. Met hulp van miljoenen euro’s van de EU heeft Bulgarije het hek kunnen bouwen. Volgens de Bulgaarse premier Bojko Borisov ‘controleert Bulgarije de Europese buitengrenzen beter dan de andere Schengenlanden’. Mede daarom vindt hij dat het tijd wordt dat Bulgarije wordt toegelaten tot de Schengenzone.
Mensensmokkel tegengaan
De buitengrens zou mensensmokkel moeten tegengaan, maar niet iedereen lijkt het daarover eens te zijn. Oppositielid Elena Yoncheva kreeg namelijk tips over corrupte grensbewakers die zich laten betalen om een oog toe te knijpen als migranten worden binnengesmokkeld. Omdat de coalitie Yoncheva niet geloofde is ze zelf naar de grens gegaan om de gebeurtenissen te filmen. Dat heeft geleid tot de documentaire ‘Grens’. Deze documentaire toont verschillende voorbeelden van mensensmokkelaars die ongestoord hun gang gaan.
De Bulgaarse denktank Centre fort he Study of Democracy bevestigt de corruptie onder grensbewakers. Volgens de onderzoekers van de denktank zijn de grenzen sinds 2017 wel beter beveiligd. Echter, de verleiding van corruptie is nog steeds groot omdat grensbewakers hun jaarsalaris van 5000 euro op die wijze kunnen verviervoudigen.
Corruptie volgens Borisov hard aangepakt
Volgens de Bulgaarse premier Bojko Borisov wordt de corruptie onder grenswachten hard aangepakt. Nieuwsuur schrijft dat er inderdaad tientallen grensbewakers zijn gearresteerd. Borisov meldt dat Bulgarije voorlopig alle landgrenzen blijft controleren, om zo de illegale komst van migranten te stoppen. “We voldoen niet alleen aan alle criteria, maar zelfs de Europese Commissie, het Europees Parlement en alle landen van de EU hebben het gecontroleerd”, aldus premier Borisov. “Het is een kwestie van tijd totdat ook Nederland ‘ja’ zegt.”
Zo kan Borisov wel al rekenen op de steun van Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie. ‘De commissie staat vierkant achter Bulgarije’. Dit verklaarde Juncker een aantal weken terug tijdens de aftrap van het Bulgaarse EU-voorzitterschap. Borisov heeft premier Rutte uitgenodigd voor een bezoek volgende week aan de Bulgaarse-Turkse grens. Hier wil hij laten zien hoe strikt de controles zijn.
De Bulgaarse minister van Buitenlandse Zaken, Daniel Mitov, suggereerde als start om te beginnen met het opheffen van de paspoortcontroles voor Bulgaarse reizigers die per vliegtuig of boot naar een ander EU-land gaan. Nederland wil echter nog niet op dat voorstel ingaan.