Amsterdam, 31 mei 2018 – Drie klokkenluiders hebben hun oud-werkgever Reclassering Nederland voor de rechter gedaagt. Ze eisen inzage in rapporten over hun melding van misstanden bij Reclassering Den Haag en Rotterdam. Al in 2011 kaartte de drie oud-werknemers van reclasseringsafdeling De Koperwerf in Den Haag verschillende wanpraktijken aan bij hun leiding, waaronder gesjoemel met de verkoop van steigerhouten meubels, een verziekte werksfeer en het aannemen van contant geld.
In 2013 werd het drietal na juridische procedures ontslagen vanwege ‘verstoorde arbeidsverhoudingen’, nadat zij in 2011 melding deden van de misstanden bij Reclassering Den Haag. Ook werden de klokkenluiders niet in hun gelijk gesteld. Reclassering liet de aantijgingen van de drie onderzoeken door verschillende externe onderzoeksbureaus, maar die concludeerde dat van de gemelde misstanden geen sprake was. Om de wanpraktijken alsnog aan te tonen, hebben de ontslagen medewerkers de hulp van undercover verkopers ingeschakeld. Hieruit kwam naar voren dat Reclasseringsmedewerkers uit Den Haag en Rotterdam tussen 2014 en 2016 in minstens vijf gevallen ‘handje contantje’ en zonder bon steigerhouten tuinmeubilair verkocht hebben.
Klussen aan eigen projecten bij Reclassering
Wie in Den Haag of Rotterdam een taakstraf krijgt, kan in een timmerwerkplaats van Reclassering Nederland belanden. Personen met een taakstraf maken daar steigerhouten meubelen, die worden verkocht aan de lokale kringloopwinkel. Sinds 2013 mogen de verkopen, mede om gesjoemel te voorkomen, ‘uitsluitend per pin’ plaatsvinden. Het aannemen van contant geld door reclasseringsmedewerkers is derhalve sinds 2013 al niet meer toegestaan. De door undercover verkopers gemaakte videobeelden zouden echter aan hebben getoond dat dit in sommige gevallen alsnog gebeurde.
Onderzoek van het Algemeen Dagblad bevestigde dit. Zowel voormalige taakgestraften als werkmeesters bevestigden in 2013 dat bij Reclassering Den Haag naar volop aan eigen projecten werd geklust, wat niet de bedoeling is van een taakstraf. Bovendien kon er met werkmeesters onderhandeld worden over steigerhouten meubels, die contant werden afgerekend. Het AD sprak met een taakgestrafte die op eigen verzoek een loungebank voor zijn voortuin in Scheveningen zou hebben gemaakt. Hij zou 350 euro contant hebben betaald aan de reclasseringschef voor het materiaal. Vervolgens werd het meubelstuk door de werkmeester met een auto van de reclassering thuis afgeleverd.
Volgens bestuursvoorzitter Sjef van Gennip van Reclassering Nederland is dit voorval onderzocht maar de taakgestrafte bleek spoorloos te zijn. “We hebben tot drie keer toe gedegen onderzoek laten doen, maar als het bij beweringen blijft en bewijs ontbreekt, houdt het een keer op”, zei hij in het AD.
Doofpotonderzoek
De klokkenluiders zijn ervan overtuigd dat de externe onderzoeken niet grondig zijn gedaan: “Mensen die onze verhalen konden bevestigen, zijn bewust niet gesproken. Het was een doofpotonderzoek.” De drie willen de rapporten inzien maar Reclassering wil deze vanwege het vertrouwelijke karakter niet verstrekken. Het gaat om onderzoeksrapporten van onder meer Hoffmann Bedrijfsrecherche, KPMG en het Bureau Integriteit van de Dienst Justitiële Inrichtingen.
In 2013 deden de klokkenluiders vervolgens een integriteitsmelding bij Veiligheid en Justitie. Er werd naar aanleiding van die melding navraag gedaan bij Ed Nijpels, voorzitter van de Raad van Toezicht van Reclassering Nederland. Die liet toenmalig secretaris-generaal Pieter Cloo weten dat de melding “uitermate serieus is genomen en grondig is onderzocht”, maar herhaalde de eerder getrokken conclusie: het bewijs ontbreekt. Ook Cloo nam die conclusie over. Volgens de klokkenluiders zijn zij zelf nooit gehoord naar aanleiding van hun klacht bij V&J.
De klokkenluiders werden tijdens deze periode gesteund door de Expertgroep Klokkenluiders. Voorzitter Gerrit de Wit concludeerde naar aanleiding van hun onderzoek naar deze zaak in 2013: “We stellen vast dat het topmanagement van Reclassering Nederland van de corruptie op de hoogte was, de zaak bewust heeft geneutraliseerd en heeft nagelaten verantwoordelijkheid te nemen.” Volgens hun advocaat Ron Lamme overwegen de klokkenluiders een schadeclaim in te dienen maar om die voor te kunnen bereiden, moeten ze de oorspronkelijke onderzoeksrapporten kunnen inzien. De zaak wordt deze week behandeld door de Utrechtse rechtbank.