Amsterdam, 4 oktober 2018 – De advocaat van de klokkenluider die de witwaspraktijken bij de Danske Bank bekend maakte, verzoekt de toezichthouders in Denemarken en Estland om bescherming. De klokkenluider, een Britse bankier genaamd Howard Wilkinson, werd afgelopen week in de media genoemd als de klokkenluider die het witwasschandaal ontmaskerde. Volgens zijn advocaat, Stephen Kohn, had dit niet mogen gebeuren. Wilkinson heeft geen toestemming gegeven om vertrouwelijke gegevens, zoals zijn identiteit, publiekelijk bekend te maken. Hetgeen bekend is gemaakt is gebaseerd op de citaten van vier medewerkers van de bank.
Volgens Kohn brengt deze bekendmaking de schending van privacy- en mensenrechten met zich mee. Bovendien zou een gedeelte van de gepubliceerde gegevens niet accuraat zijn. Aldus verzocht Kohn de autoriteiten in Denemarken en Estland om de geschonden rechten te herstellen en zich ‘publiekelijk te committeren aan het beschermen van Wilkinson tegen eventuele vergeldingsacties’.
Witwasschandaal Dankse Bank
In de schaduw van de ING-schikking werd een eveneens aanzienlijk schandaal bij de (Deense) Danske bank bekend gemaakt. Er zou in 2013 voor dertig miljard dollar aan Russische gelden gestald zijn bij een filiaal in Estland. Dit bleek uit een onderzoek naar witwassen door de Danske Bank, in de periode van 2007 tot 2015. Inmiddels zijn de topman en de hoogste juridisch adviseur van de bank per direct opgestapt. Daarmee is de kous niet af; toezichthouders in verschillende landen overwegen een onderzoek te starten naar de geldstromen en de vraag of in hun land bijvoorbeeld ondernemingen zijn opgericht met het Russische geld. In dit kader heeft het Amerikaanse Openbaar Ministerie inmiddels bekend gemaakt een strafrechtelijk onderzoek te zijn gestart. De Danske Bank heeft aangegeven aan informatieverzoeken vanuit Amerika te zullen voldoen.
Opvallend genoeg kwam het witwasschandaal pas in 2017 aan de oppervlakte na berichtgeving door de media, terwijl de klokkenluider al vijf jaar daarvoor intern de klok heeft geluid. Hij stuurde het bestuur van Danske diverse e-mails waarin hij de misstanden aankaartte. Een onderzoek dat intern werd uitgevoerd bevestigde in 2014 hetgeen door Wilkinson was gesteld.
Klokkenluidersbescherming
Kohn doet in een brief, geschreven aan de Deense en Estse autoriteiten, een beroep op drie verdragen die door beide landen zijn getekend. Deze verdragen behoren te voorkomen dat klokkenluiders gestraft worden. Het gaat daarbij om de ‘UN Convention Against Corrupion’, de ‘UN Convention Against Transnational Organized Crime’ en de ‘Civil Law Convention on Corruption’. De advocaat benadrukt het volgende:
Mr. Wilkinson became a whistleblower for ethical reasons. Revealing the name of a whistleblower who has remained anonymous and confidential since his initial disclosures in 2013 is extraordinarily problematic and constitutes retaliation and intimidation in violation of several international treaties.
In dit kader roept Kohn de autoriteiten op om te doen waarvoor zij getekend hebben en Wilkinson nu ook daadwerkelijk te gaan beschermen. Weliswaar is het recht op vertrouwelijkheid en de bescherming van zijn identiteit reeds geschonden, toch betekent dit niet dat er niets meer gedaan kan (en moet) worden. De mogelijkheid bestaat immers dat, nu zijn identiteit bekend is, onder meer wraakacties kunnen worden ondernomen.
De reputatie van klokkenluiders
Uit een onderzoek van Blueprint for Free Speech naar klokkenluiderswetgeving in Denemarken, is gebleken dat de huidige ‘Public Perception’ positief gegroeid is sinds de financiële crisis, maar dat deze nog niet is waar het zou moeten zijn. De klokkenluider wordt immers nog steeds neergezet als verrader die bovendien te maken krijgt met allerlei vergeldingsmaatregelen. De situatie waarin klokkenluiders worden omarmd als het begin van de daadwerkelijke verbetering van een nationale overheid en/of onderneming is tot op heden fictie. Dit geldt niet slechts in Denemarken.
In het kader van de (verbetering van de) reputatie van klokkenluiders organiseert Transparency International Nederland op 29 november een seminar genaamd: “Blowing the Whistle – Pride, Prejudice & Protection“. Deze dag wordt geleid door de oprichter van PubLeaks, Teun Gautier. Het onderwerp wordt vanuit diverse perspectieven belicht, zoals vanuit het bedrijfsleven, de academische wereld en vanuit persoonlijk perspectief. Sprekers zijn onder andere Paul Tijnagel (Compliance Manager & Monitor), Richard Bistrong (FCPA-overtreder), Wendy Addison (klokkenluider), Frans Bromet (documentairemaker) en Frits Veerman (klokkenluider). Het seminar zal plaatsvinden op 29 november a.s. in het Kinepolis in Utrecht, van 14:00 uur tot 19:00 uur. Zie voor meer informatie de aanmeldprocedure en het volledige programma deze link.