Amsterdam, 14 maart 2017 – Uit een grondige analyse van voormalig staatssecretaris Michel van Hulten van zestien landelijke verkiezingsprogramma’s 2017-2021 blijkt dat de termen corruptie en integriteit nauwelijks voorkomen. Bijna alle politieke partijen hebben teleurstellend weinig belangstelling voor de verschijnselen corruptie en integriteit. De volledige analyse is te downloaden via het Risk & Compliance Platform Europe.

Veel Nederlandse politieke partijen denken bij corruptie vooral aan het buitenland. De vraag is in hoeverre de politieke partijen oog hebben voor het verschijnsel corruptie in de vorm van omkoping – een omkoopsom betalen, smeergeld, onder de tafel betalen en betalen met een bruin envelopje, dat slechts een deel van de totale corruptie bestrijkt. In rijkere en goed georganiseerde landen zoals Nederland, gaat het bij corruptie vooral om belangenverstrengeling. Dat komt overeen met het verkopen van macht en invloed. Bovendien is er geen graadmeter om erachter te komen of een overheid vriendjespolitiek bedrijft.

Fraude kent een omvang van vele miljarden euro’s per jaar en heeft grote impact op onze maatschappij, van ondermijning tot een onveilige samenleving. Ook voor bedrijven zijn de gevolgen groot, vooral wat betreft reputatieschade. Men zou mogen verwachten dat een onderwerp als dit voldoende politieke aandacht krijgt en onderwerp van debat is. Des te meer omdat politici zelf geregeld betrokken blijken te zijn bij fraude-, corruptie en integriteitskwesties. Het tegendeel blijkt echter waar: als de verkiezingsprogramma’s van de eerste 16 politieke partijen door Michel van Hulten worden geanalyseerd op vermelding van thema’s en begrippen zoals integriteit en corruptie, dan blijkt er een schrikbarend gebrek aan belangstelling voor deze problematiek. Een breed en algemeen begrip zoals fraude wordt weinig benoemd.

Hooguit ethiek in verkiezingsprogramma

Als er al sprake zou zijn van aandacht voor corruptie en integriteit in de verkiezingsprogramma’s en dan in alle vormen en gedaantes, dan blijkt dat uit de aandacht voor ethiek. Dat komt in enkele verkiezingsprogramma’s voor. De vraag is in hoeverre er bij de Nederlandse politieke partijen, prioriteit wordt gegeven aan corruptiebestrijding. In Roemenië bijvoorbeeld, zijn onlangs 600.000 mensen de straat opgegaan, om de regering te dwingen serieus werk te maken van corruptiebestrijding. In Frankrijk heeft een presidentskandidaat het moeilijk, als gevolg van zijn corrupte gedrag. Kiezers in Nederland worden wel dagelijks geconfronteerd met het woord fraude, maar dan voornamelijk in relatie tot uitkeringsfraude.

Voormalig staatssecretaris Michel van Hulten heeft alle zestien verkiezingsprogramma’s geanalyseerd. Download hier zijn whitepaper “Ontbrekende partijpolitieke belangstelling voor corruptie?” en bekijk welke partijen wél belangstelling hebben voor corruptie en integriteit.