Amsterdam, 1 mei 2017 – Sinds de klokkenluidersregeling in de Verenigde Staten in 2011 werd ingevoerd heeft de Securities and Exchange Commission (SEC) al €140 miljoen uitgekeerd aan klokkenluiders. De meerderheid van de klokkenluiders komt uit de Verenigde Staten, maar er hebben zich ook 466 West-Europese klokkenluiders gemeld in de afgelopen jaren, waarvan 25 klokkenluiders uit Nederland.
In 2011 kwam in de Verenigde Staten als onderdeel van de Dodd Frank Wall Street Reform Act een regeling tot stand waarin melders van misstanden in de financiële wereld zich anoniem kunnen melden bij de SEC. Op basis hiervan kunnen er hoge beloningen worden gegeven aan klokkenluiders die originele en kwalitatief hoge informatie leveren die kloppend is en waar onderzoek uit volgt. Deze informatie moet bovendien resulteren in een door de SEC opgelegde boete van meer dan één miljoen dollar. Binnen het speciale klokkenluidersprogramma van de SEC kunnen klokkenluiders een beloning tussen de tien en dertig procent opstrijken van de geïnde boete. Sinds de oprichting van het programma in 2011 is er in totaal €140 miljoen uitgekeerd. De hoogste beloning tot nu toe bedraagt €27,5 miljoen en werd in 2014 uitgekeerd.
Aantal meldingen
Het eerste volledige jaar waarin de klokkenluidersregeling in werking was getreden, in 2012, kwamen 3001 tips binnen. Het afgelopen jaar is dat aantal gestegen tot 4200 tips. De cijfers van de SEC laten zien dat tien procent van de tips afkomstig zijn uit het buitenland. Ook hebben zich in de afgelopen vijf jaar klokkenluiders gemeld uit Nederland, waar duizenden Amerikaanse bedrijven zijn gevestigd, veelal om fiscale redenen. Vooral vanuit het Verenigd Koninkrijk zijn veel meldingen binnengekomen, nl. 354 stuks. De meeste tips gaan volgens de SEC over financiële fraude. Andere soorten fraude die door klokkenluiders aan de kaak zijn gesteld betreffen beleggingsfraudes en corruptiezaken. Het grootste aantal meldingen zou afkomstig zijn van werknemers binnen de instantie zelf.
In de gehele periode van 2011 tot 2016 heeft de SEC met behulp van tips al €872 miljoen terug weten te halen bij ondernemingen en instellingen betrokken bij fraude. De directeur Handhaving van de SEC, Andrew Ceresny, geeft aan dat klokkenluiders van grote waarde zijn. Financiële fraude is niet alleen moeilijk op te sporen maar ook lastig te begrijpen. “Doordat klokkenluiders ons de juiste documenten niet alleen kunnen tonen maar ook voor ons kunnen analyseren, scheelt ons dat maanden aan lezen en bestuderen van ingewikkelde financiële stukken”, aldus Ceresny.
Hoogste beloningen ooit
Klokkenluiden is in de Verenigde Staten een lonende optie aan het worden. De hoogste vergoeding ooit werd in 2014 uitgekeerd en bedroeg €27,5 miljoen. De SEC heeft de klokkenluider nooit geïdentificeerd, noch bekend gemaakt aan welke zaak de beloning verbonden was. Andrew Ceresny, zei in een verklaring dat “de klokkenluider die bij ons kwam met de informatie over een lopende fraudezaak, zeer moeilijk op te sporen zou zijn geweest zonder deze informatie.” De beloning van 20 miljoen euro voor de klokkenluider bij Monsanto is het op een na hoogste bedrag dat de toezichthouder ooit heeft uitgekeerd onder de vlag van het speciale klokkenluidersprogramma. Dit betrof een melding van een voormalig financieel manager van Monsanto over boekhoudfraude bij de zadenproducent.
Klokkenluider Deutsche Bank weigert beloning SEC
In 2016 heeft een klokkenluider die bij de Deutsche Bank boekhoudfraude aan het licht heeft gebracht, een beloning van enkele miljoenen euro’s van de SEC afgewezen. Een voormalig risico-analist van de Duitse bank gaf de SEC informatie waardoor fraude in de boekhouding onthuld kon worden. De Deutsche Bank kreeg hiervoor een boete van 55 miljoen dollar.
De klokkenluider stelde dat niet de bank maar individuele bestuurders een boete zouden moeten krijgen. Volgens hem was het overlopen van personeel van de Deutsche Bank naar de SEC een belangrijke reden van het ongestraft blijven van bestuurders.