Amsterdam, 7 maart 2018 – De Europese Commissie heeft vandaag een lijst gepresenteerd van zeven landen, waaronder Nederland, die met hun fiscale wetgeving belastingontwijking mogelijk maken. De landen zouden volgens EU-commissaris Pierre Moscovici “een loyale concurrentie belemmeren binnen de interne markt en de lasten voor de Europese belastingbetaler verhogen”. De andere lidstaten die aan de schandpaal zijn genageld zijn België, Cyprus, Hongarije, Luxemburg, Malta en Ierland.
EU-commissaris Pierre Moscovici is kritisch over de fiscale wetgeving in Nederland. Volgens de commissaris belemmert die de concurrentie binnen de EU. Hij doet zijn uitspraak twee dagen nadat Staatssecretaris van Financiën Menno Snel in Brussel een naar eigen zeggen positief gesprek met hem heeft gevoerd naar aanleiding van de kabinetsplannen voor de aanpak van belastingontwijking. Moscovici erkende op de persconferentie in Brussel dat ”sommige lidstaten al stappen nemen” en verwees naar het gesprek met Snel afgelopen maandag.
Brussel verwacht maatregelen tegen belastingontwijking
In een reactie stelt het ministerie van Financiën dat Brussel een afwachtende houding aanneemt en daadwerkelijk maatregelen verwacht. Het zou niet altijd heel helder zijn hoe de problemen de komende tijd worden aangepakt. Volgens de Europese Commissie is het voorlopig nog zo dat er wetgeving in Nederland bestaat die ”mogelijk agressieve belastingplanning faciliteert” en wijst onder meer op de afwezigheid van belastingen op royalty’s en dividendbelasting voor coöperaties. Ook het gebrek aan bepaalde regels om fiscaal misbruik tegen te gaan, bevalt Brussel niet.
In juni 2017 werd besloten dat Nederland, Luxemburg en andere EU-landen waar een zweem van ‘belastingparadijs’ omheen hangt, definitief niet op de Europese zwarte lijst van belastingparadijzen komen. Dit terwijl juíst Nederland schimmige constructies faciliteert die het mogelijk maken belasting te ontwijken. Deze constructies leiden tot het feit dat maar liefst 91 van 100 van de grootste multinationals een Nederlandse vennootschap zonder noemenswaardige economische activiteit in ons land heeft gevestigd. Dat Nederland nu aan de schandpaal wordt genageld voor haar faciliterende rol in belastingontwijking is zeer terecht. De grote daders zijn niet enkel exotische landen zoals Panama of Bermuda.
De lijst van de zeven landen met agressieve belastingplanning en een faciliterende rol in belastingontwijking is gedeeltelijk gebaseerd op de landenstudies van het Europees semester die een evaluatie van agressieve belastingmaatregelen bevatten. “De landen die vandaag de dag zijn uitgekozen, zijn het aan hun burgers en mensen in heel Europa verschuldigd om robuuste plannen in te dienen die een einde maken aan hun medeplichtigheid aan belastingontwijking”, aldus Sven Giegold van de Greens.
CCCTB: een Europese vennootschapsbelasting
Het Europees Parlement stemt volgende week over haar standpunt voor wat betreft de zogenaamde Common Consolidated Corporate Tax Base, ofwel CCCTB. Dit herziet de manier waarop bedrijven worden belast in de interne markt en zou volgens de Europese Commissie zorgen voor een groei-vriendelijk en eerlijk vennootbelastingsysteem. Het moet een eerste stap zijn naar een geharmoniseerd stelsel waarin multinationals hun belastbare winst in één lidstaat zullen afdragen.
Lidstaten hebben nu ieder hun eigen belastingregels waardoor ze zelf kunnen bepalen waarover multinationals belasting moeten betalen en waarvoor bedrijven zijn vrijgesteld. De commissie wil hier een einde aan maken omdat bedrijven handig gebruik maken van deze Europese verschillen om belasting te ontwijken. Bij invoering van de CCCTB zal door middel van een verdeelsleutel die gebaseerd is op omzet, vaste activa en arbeid de gezamenlijke geconsolideerde winst voor gelijke delen verdeeld worden over de lidstaten waar deze actief zijn.
Dit kan een krachtig instrument tegen misbruik van belastingontwijkingsmogelijkheden zijn. Op die manier wordt voorkomen dat bedrijven geen of maar heel weinig belasting betalen. De Europese Commissie wil er met de CCCTB voor zorgen dat multinationals niet langer geen tot zeer weinig belasting hoeven te betalen door misbruik te maken van verschillen tussen belastingstelsels in de diverse EU-lidstaten. Zo bevat de CCCTB anti-misbruikregels tegen kunstmatige transacties die enkel zijn gericht op het vermijden van belastingheffing. Aan zogenoemde dubbele belasting over winst behaald in de EU komt met de CCCTB ook een einde, aldus de Commissie.
De geheime belastingdeals die gemaakt zijn door onder meer de Nederlandse belastingdienst met het bedrijfsleven, laten zien dat Europa een enkele set regels nodig heeft voor het belasten van winsten die weerspiegelen waar bedrijven hun echte economische activiteit hebben.